Corneel VanfleterenTegen de hitte is er niets beter dan afkoeling zoeken in het water. En dat weet ook James Bond. Hij is verbazingwekkend vaak aan de rand van een zwembad of in zee te vinden. We zetten de opmerkelijke zwempartijen van 007 op een rijtje.
James Bond krijgt vaak met water te maken. In de eerste film al, Dr. No (1962) waadt hij door een riviertje en schakelt zo een handlanger uit, die hij verdrinkt. Uiteraard treffen we hem op het strand aan als Honey Ryder opduikt met haar schelpencollectie. Twee films later, in Goldfinger (1964), komt Bond met een meeuw op zijn hoofd al zwemmend uit het water. Maar goed dat zijn tuxedo droog bleef! Een echt zwembad zien we ook voor het eerst in Goldfinger. Bond wordt door Dink gemasseerd aan de rand van het zwembad van zijn hotel in Miami. Hoewel Bond niet zwemt voor de camera, kunnen we aannemen dat hij dat net heeft gedaan. Hij ligt immers in zijn zwembroek op een ligstoel.
Zwemmen is er voor Connery wél bij in Thunderball (1965). Dat doet hij eerst al scuba-duikend met Domino, met als apotheose een dubieuze scène met gesuggereerde seks onderwater. Dat lijkt me lastig. Later moet Bond nog onderwater vechten met Largo en zijn mannen. Nog een verplichte zwempartij vinden we in You Only Live Twice (1967), waar Bond moet zwemmen naar de vulkaanbasis van Blofeld om die basis te kunnen bereiken. In Diamonds Are Forever (1971) vinden we weer een echt zwembad. Om mij compleet onduidelijke redenen denkt Bond af te kunnen rekenen met Bambi en Thumper door ze in het zwembad van het penthouse van Whyte te gooien. Dat loopt iets anders af, en na wat dollen in het water kan Bond de twee vrouwen overmeesteren. Felix Leiter denkt het zijne van al dat zwemmen.
Moore en Dalton in actie
Ook Roger Moore moet al zwemmend in actie komen als Atlantis dreigt te zinken in The Spy Who Loved Me (1977), maar Moores Bond vinden we vaker op het water dan erin. Een speedboot in Live And Let Die (1974) of een gondel/hovercraft in Moonraker (1979). In For Your Eyes Only (1981) moet er weer gedoken worden, en hoe die krokodil-duikboot uit Octopussy (1983) nu werkt, snap ik nog steeds niet. Zit Bond daar nu onder een krokodil terwijl hij zelf zwemt? Hij zit er niet volledig in, toch? In de jaren 80 zwemt Bond wel degelijk voor z’n plezier, maar het is wel weer Sean Connery die het doet. Met Never Say Never Again (1983), de remake van Thunderball, kan je weinig anders. Er wordt gedoken met een vrouw op de Bahama’s, en daarna moet Bond verder zwemmen in de climax. De film eindigt zelfs met Bond en Domino in een zwembad en Rowan Atkinson die een nat pak haalt!
Timothy Dalton doet het krokodil-trucje van Moore nog even over, maar deze keer wel duidelijk zwemmend. Een grote nep-rog en zwemvliezen zijn genoeg om zich in Licence To Kill (1989) verdekt op te stellen en aan boord van de Wavekrest te zwemmen. En als kers op de taart eindigt Licence To Kill dan ook nog eens in het zwembad. Bond springt vanaf het balkon naar beneden alsof het niets is, en trekt al lachend Pam Bouvier mee het water in. Zwemmen doet het tweetal niet echt, kussen daarentegen wel. En de knipogende vis zag dat het goed was.
Ontspannen met Brosnan en Craig
Pierce Brosnan zwemt eindelijk weer eens als ontspanning in GoldenEye (1995). Met zo’n prachtig zwembad is het fijn baantjes trekken. Een ontspannen Bond gaat even rustig zwemmen, al vergaat het hem later minder goed als opeens Xenia Onatopp opduikt. Het wordt vechten in de kleedruimte, en Bond kan Xenia van zich afhouden doordat zijn pistool nog binnen handbereik ligt. Bond moet in zijn volgende drie films telkens weer het water in, maar enkel omdat het moet: in Tomorrow Never Dies (1997) om Wai Lin te redden van de verdrinkingsdood, in The World Is Not Enough (1999) om bij het juiste compartiment van een onderzeeër te komen en in Die Another Day (2002) om zichzelf en Jinx te redden uit een zinkend ijshotel.
In 2006 volgt er een reboot met Casino Royale, maar de nieuwe Bond is het zwemmen duidelijk niet verleerd. Daniel Craig is dé zwem-Bond bij uitstek: niet omdat het moet, maar om zich af te koelen en om energie kwijt te kunnen. De scène waar hij oprijst uit het water in een lichtblauwe zwembroek staat in ons collectief geheugen gegrift. Het zonlicht weerkaatst op het water, en Bond is ditmaal degene die aangestaard wordt. Bond moet aan het einde van de film nogmaals het water in, maar deze keer is het ernstig. Hij trekt een dode Vesper uit de lift en duwt haar naar boven, maar het is te laat. The bitch is dead.
Zwemmen als symboliek
Hoe belangrijk Craigs Bond zwemmen wel niet vindt, blijkt uit Skyfall (2012). In de woordassociatietest vult Bond zonder verpinken het woord ‘sunlight’ aan met ‘swim’. Het is voor hem deel van zijn bestaan. Het houdt hem op de been. Dat zie je ook duidelijk aan een scène in Shanghai: Bond trekt een baantje, maar moet daarna toch even bekomen. Het symboliseert een Bond die graag presteert op de toppen van zijn kunnen en zichzelf ook fit wil houden. Maar, zo blijkt, hij is nog niet fit. Het eenzame zwemmen in Skyfall is ergens vergelijkbaar met het zwemmen in GoldenEye: Bond alleen in het water. Maar waar Brosnans Bond zich ontspant, is Craigs Bond bezig met zijn fysieke paraatheid.
Daarna is het uit met de pret, en ook Craigs Bond moet nog een aantal keer zijn duikkunsten en beste zwemslagen bovenhalen. Hij ontdoet zich van een van Silva’s handlangers onder het ijs in Skyfall, en in No Time To Die (2021) probeert hij Felix nog te redden. Ook dat is iets wat vaker voorkomt: Bond die al zwemmend iemand uit het water probeert te halen. Soms is dat succesvol, in de recentere films niet meer. Benieuwd of de trend van een zwemmende Bond zich voortzet in Bond 26, en of het zwemmen voor het plezier of om te overleven zal zijn.
Gosse Drent
Reageren