Moeten we Bond-films (willen) aanpassen?

Er komen fraaie nieuwe steelbooks van de Bond-films op de markt, met beelden uit de titels van de films. Mooie verpakking, maar de films blijven hetzelfde. Al jaren. Als er straks toch 4K-schijfjes komen, moeten de films dan blijven zoals ze nu zijn? Of zou er hier en daar wat verbetering mogelijk zijn?

In een vorig artikel had ik het al even over de nieuwe steelbooks, en ook Jasper schreef op zijn Bond Blog een uitgebreid artikel. Zijn conclusie is dat het leuk geprobeerd was, maar het was het allemaal net niet. Ook op de sociale media is dat de tendens: leuke verpakking, maar de content op de schijfjes dateert uit 2006, en is exact hetzelfde als de Ultimate Edition-dvd’s, los van wat kleine restauratiewerken. Wordt het niet eens tijd dat er wat aan verandert? Jasper trapte op Twitter een open deur in: hij zag het wel zitten dat de gun barrels van Quantum of Solace (2008) en Skyfall (2012) voortaan de film openen in plaats van afsluiten. Het zette mij aan het denken: als je dat gaat aanpassen, waar trek je dan de grens?

Slide whistle, glasplaat en stuntman

Het is een doorn in het oog van velen: het feit dat Quantum of Solace en Skyfall eindigen met de gun barrel in plaats van ermee te beginnen. Het zou vrij makkelijk zijn om die creatieve beslissing ongedaan te maken, en beide films te laten beginnen met de gun barrel, zoals het hoort. Ook de slide whistle onder de kurkentrekker die de Mustang maakt in The Man With The Golden Gun (1974) is een detail waar fans vocaal over zijn: haal dat misplaatste geluidseffect eruit! Zo moeilijk is het niet! En een foutje in Dr. No (1962) valt ook simpel aan te passen. Om onbekende redenen heeft M het in zijn briefing over MI7. Bernard Lees lippen lijken nochtans duidelijk MI6 te zeggen. Mocht EON het originele audiospoor nog hebben liggen, dan kunnen ze het makkelijk veranderen. En anders dubben ze het er maar overheen met een sound-alike.

Maar willen we dat wel? Eens we begonnen zijn met aanpassen, kan je je afvragen waarom we andere onvolkomenheden ook niet wegpoetsen. Met een upgrade naar 4K worden special effects beter zichtbaar. Zouden we dan niet beter dat glasplaatje tussen de vogelspin en Sean Connery’s arm in Dr. No minder zichtbaar proberen maken? Roger Moores stunt doubles beter maskeren? Moet EON luisteren naar fans die willen dat “This never happened to the other fellow!” uit On Her Majesty’s Secret Service (1969) wordt geknipt? Fans die de gele kleurfilter in de Mexico-scènes van Spectre (2015) weg willen? Verwijderen we dan ook maar de Tarzanschreeuw uit Octopussy (1983)? Wanneer ga je te ver met aanpassen?

Barbara is geen George Lucas

Zelf ben ik vóór het verwijderen van de slide whistle, maar tegen het weghalen van de Tarzanschreeuw. En als je erover nadenkt, kom je vast ook wel op een lijstje van elementen die je misschien wel aangepast wil zien, en andere juist niet. Daarmee bevinden we ons in een gevaarlijke situatie: welke verandering kan voor wie door de beugel? En misschien zijn er fans die vinden dat je niet mag morrelen aan de Bond-films. George Lucas morrelde immers ook aan zijn Star Wars-trilogie, en zijn wil is nog altijd wet. Als je die films nu bekijkt op Disney+, dan is de Lucas-versie de versie die je zult zien. Dat is brute pech voor de fans die het niet eens zijn met (een gedeelte van) de veranderingen die Lucas maakte. Ik denk dat weinig Bond-fans staan te springen voor een complete herziening van alle films zoals George Lucas dat ooit gedaan heeft.

Maar tegelijkertijd lijkt de kans klein dat de Bond-films hetzelfde lot moeten ondergaan. De oplossing ligt voor de hand: gewoon niets aanpassen, en alles laten zoals het is. Met enkel een technische upgrade voor de 4K. EON lijkt die aanpak te verkiezen, zelfs tot in het extreme. Want de films zijn immers nog nooit aangepast. Sterker nog, het bestaan van andere eindes en verwijderde scènes wordt voor de nieuwste films staalhard genegeerd. Het alternatieve einde van Quantum of Solace waar Bond Mr. White liquideert heeft de dvd niet gehaald, en ligt nog altijd stof te verzamelen in het archief. Van Quantum of Solace, Skyfall, Spectre én No Time To Die (2021) hebben we geen verwijderde scènes. Ze lijken bijna niet te bestaan. Hoezo is er materiaal dat de film niet gehaald heeft? In de ogen van EON lijkt dat niet te kunnen. De film is af, en daarmee moet je het doen.

Tekst gaat verder onder de foto

Een waarschuwing vooraf

Inhoudelijk blijft men dus van de films af. Ook de wat meer gedateerde scènes in de Bond-films blijven behouden. Want we moeten er niet flauw over doen, als we met de bril van nu naar de films van toen kijken, zien we dingen die eigenlijk niet meer kunnen. Bonds aanpak van Pussy Galore in Goldfinger (1964) en “Man talk!” met Dink in diezelfde film. “Fetch my shoes!” in Dr. No. Of de scène in Thunderball (1965) met Patricia Fearing. Cary Fukunaga maakte zelfs de vergelijking met verkrachting. Het is iets waar EON niet graag op terugkijkt. Als Barbara Broccoli het heeft over vrouwen in Bond-films, dan worden er vaak hedendaagse voorbeelden genoemd. En toch zie ik dergelijke scènes niet snel verdwijnen.

Zowel Disney als Warner Bros. lossen dit soort gedateerde uitlatingen op met een disclaimer, een waarschuwing vooraf. Het is misschien de enige inhoudelijke verandering die ik op termijn zie gebeuren. Een tekst voorafgaand aan de film die uitlegt dat sommige films een ‘product van hun tijd’ zijn, zoals dat dan heet. Op maatschappelijk vlak kan het één van de krachtigste signalen zijn in 60 jaar Bond-films. Voor de fans is dat veel saaier dan het aanpassen van gun barrels of het verwijderen van fluittonen uit een stunt. Maar dat zal allicht niet snel gebeuren.

Tot slot: de vraag in de titel blijft open voor interpretatie, en nodigt uit tot nadenken. Die vraag wil ik hier niet volledig beantwoorden. Daarom, wat vind jij? Moet EON bepaalde Bond-films aanpassen? En welke elementen dan? Of hoop je vurig dat alles bij het oude blijft? Laat van je horen!