Verslag van een reis door Londen

Afgelopen zondagavond gaf Q the Music hun allerlaatste show. Voor Gosse en mij een goede reden om naar Londen te reizen. En omdat we ook nog iets van de stad en de Bond-sfeer wilden zien, plakten we er wat extra dagen aan vast. Het werd een ontdekkingstocht door Londen. Dit is het verslag van onze reis met locaties, muziek, cocktails en vooral veel mede-liefhebbers.

Dit verhaal begint veel eerder, op 9 juni 2021. Warren Ringham, bandleider van Q the Music, laat op Facebook weten dat de show stopt. Ik tweet dat ik er heel graag bij wil zijn. Op dat moment heb ik geen idee of en hoe ik dat voor elkaar krijg. Het wordt vast met een Flixbus ernaartoe, richting Londen, concert zien, Flixbus weer op en dezelfde avond weer terug naar huis. Alleen. Maar dan begint in september mijn verhaal bij James Bond Nederland. En plots wordt James Bond niet meer alleen achter een computer, maar is het een verhaal dat we samen schrijven als redactie, als fans onder elkaar. Dat is de rode draad van deze reis: de mensen.

Het is Jorrit die me opbelt: de kaartjes voor de laatste show van Q the Music gaan als zoete broodjes over de toonbank, als ik erbij wil zijn moet ik snel zijn. Ik twijfel: kan ik dit aan? Is het niet allemaal veel te spannend? Als we samen gaan, dan kan ik niet meer verdwijnen in de massa. Maar ik spring het onbekende in en zeg ja. Jorrit, Gosse en ik boeken even later een hotel en Eurostar-kaartjes. We gaan vier dagen naar Londen. Als Jorrit een dag voor vertrek ziek afbelt, vind ik het toch weer spannend worden. Gaan Gosse en ik dit wel redden? Maar dan heb ik Gosse onderschat: in geen tijd contacteert hij Ajay Chowdhury. Ajay is co-auteur van Some Kind of Hero en een echte Bond-connaisseur. Hij zal ons vrijdagochtend ontmoeten en rondleiden. Alles komt goed.

View this post on Instagram

A post shared by James Bond Nederland (@jamesbondnl)

Harrow Boys en Twickenham Naked Ladies

Reizen maakt me altijd doodnerveus. Doordat Gosse en ik niet samen vertrekken, zien we elkaar pas in Londen. Even denk ik nog dat hij de trein gemist heeft omdat hij niet reageert, maar Gosse reageert later rustig dat hij gewoon in zijn coupé zit. Hij weet hoe we van St. Pancras naar ons hotel komen, waar we in en uit de metro moeten stappen en waar we Ajay ontmoeten. De stress valt van me af. We wachten op Ajay bij een pub in de voorstad Harrow, ten noordwesten van het centrum. Ajay schudt ons de hand en trakteert ons op ontbijt. Hij vertelt ons over de Engelse mosterd, maar ook over wat we hier in Harrow gaan doen: de school van James Bond bezoeken.

Als je de boeken kent, dan weet je dat het personage James Bond op Eton zat, en niet op Harrow School. Ajay legt het snel uit. James Bond de ornitholoog zat op Harrow. Dus niet het personage, maar de man aan wie Ian Fleming de naam ontleende. De schrijver van Birds of the West Indies was in goed gezelschap: ook Winston Churchill liep school op Harrow. We struinen over de straten en de binnenplaatsen van de school, af en toe poserend voor foto’s die Ajay van Gosse en mij maakt. Ajay vertelt honderduit: over de rivaliteit met Eton, Lord Byron en koninklijke monogrammen op de rode Engelse brievenbussen.

En zoals dat gaat, belanden we niet veel later in een pub. Ajay bestelt voor ons een shandy: bier gemengd met citroenlimonade. Het is verfrissend en lest de dorst. We praten over Bond, de boeken, Fleming en de sfeer die Harrow uitstraalt. Met Twickenham Naked Ladies (dat is een biermerk, voor alle duidelijkheid) in de hand nemen we een filmpje op voor Jorrit. Hij zit niet alleen ziek thuis, maar hij is ook nog eens jarig. Jammer dat hij niet kan delen in onze vreugde. Na een volgende pub en een lang diepzinnig gesprek met Ajay is het alweer half zes. We nemen afscheid. Gosse en ik haasten ons naar het hotel, checken in, en gaan op zoek naar eten.

Vesper in Rules

Na het eten in een trendy restaurant wil Gosse graag naar Rules. Het is het oudste restaurant in Londen, opgericht in 1798. Bond-fans kennen Rules ongetwijfeld van de scène in Spectre (2015) waar Q en Miss Moneypenny M komen opzoeken. M zit met zijn rug naar het publiek met voor hem een groot schilderij. Ook wij lopen op het einde van de avond even naar tafel 9 waar de scène is opgenomen. Het maakt indruk. Het hele restaurant is chic en ademt grandeur. Dit is de klasse die je van Bond en ook M verwacht. Wij blijven echter niet eten, maar gaan naar boven naar de bar. We drinken er twee cocktails: een ‘gewone’ Wodka Martini en een Vesper Martini.

Het is voor het eerst deze reis dat ik mezelf even moet knijpen. Het salon waar we zitten is feeëriek verlicht, er staan groene planten en de inrichting is om bij weg te dromen. Dit is iets wat ik zelf nooit had gedaan, ik voelde al schroom toen ik Rules binnenstapte. Hoor ik hier wel thuis? Maar doordat Gosse me letterlijk een Bond-film binnen trekt, is het hemels. We hebben beiden nog nooit een Vesper gehad. De cocktail smaakt fruitig, is zwaarder dan de Wodka Martini en heeft effectief een bittere nasmaak. Het personeel neemt alle tijd voor ons en een pertinente vraag wordt beantwoord: het is volgens de barman beter om de Wodka Martini te roeren dan te schudden. Wij krijgen die van ons dan ook geroerd. Nog nagenietend stappen we in de regen terug naar het hotel.

Een verhaal van twee flats

Een nacht en een stevig Engels ontbijt later trekken we eropuit. Gosse wil me graag twee flats laten zien. Ian Fleming heeft in zijn boeken nooit geschreven waar James Bond exact woont. Maar op basis van een aantal omschrijvingen valt toch vrij nauwkeurig te zeggen waar Bonds flat kan zijn. In Moonraker (1955) schrijft Fleming dat Bond in een flat aan een plein in Chelsea woont, gebouwd in regency-stijl. Aan het plein staat een rij platanen. Aan de voordeur is een trapje naar Bonds flat, terwijl huishoudster May dan weer een trapje naar beneden heeft. Bonds flat heeft een groot raam in een erker. Met die gegevens kan je heel wat huizen uitsluiten.

De meest waarschijnlijke kandidaat is een huis aan Wellington Square. John Pearson benoemt in zijn James Bond: The Authorised Biography of 007 nummer 30 als Bonds flat, omdat een vriend van hem daar woonde. En het huis voldoet aan de beschrijvingen: trapjes, bomenrij voor het huis… Alleen het raam klopt niet, dat is geen erker. Een andere mogelijkheid is een huis op Carlyle Square. De huizen daar hebben wel erkers, maar er zijn dan weer minder bomen. Ook ligt het iets verscholen en iets verder van Kings Road, een weg waarvan Fleming zegt dat het dichtbij Bonds flat ligt. Als we langs de dure huizen in Chelsea lopen, klopt de sfeer voor mij: hier ergens zou James Bond kunnen wonen. Ik weet niet of ik het ene plein gepaster vind dan het andere, maar het totaalplaatje klopt.

De aantrekkingskracht van de Bond lifestyle

We verlaten Chelsea en trekken richting centrum. Zo komen we in Jermyn Street, het epicentrum van de Bond-lifestyle. Gosse kan zijn hart ophalen: dit is waar hij door aangetrokken wordt. Ik kijk mijn ogen uit. We stappen binnen bij Floris, de parfumerie van Ian Fleming. Ook Bond gebruikt Floris in de boeken. Opnieuw voel ik me bedeesd, Floris is een dure winkel en wij gaan daar zomaar naar binnen! Het cliché wordt bevestigd: Gosse is de zelfverzekerde Nederlander die zegt dat wij van James Bond Nederland zijn en zich laat rondleiden. Ik ben de schuchtere Belg die er wat achteraan hobbelt. De dame die ons te woord staat, toont vol trots het nieuwe Bond-parfum, laat het Fleming-hoekje zien, laat ons ruiken aan staatjes en we krijgen zelfs wat staaltjes mee naar huis! Wat een service!

De volgende stop is Turnbull & Asser, het merk dat hemden en dassen verzorgt voor Bond. Ze verkopen er de dassen uit Tomorrow Never Dies (1997), The World is Not Enough (1999) en Die Another Day (2002). Ik herken ze direct als we binnenkomen. Gosse is hier met een reden: hij wil het hemd kopen dat Bond draagt in Casino Royale (2006). Het strikje heeft hij al, maar om de look compleet te maken, is het hemd nodig. Elvis schudt Gosse hartelijk de hand. De galante winkelbediende en Gosse gaan ver terug, dat verhaal kan je hier lezen. Terwijl Gosse hemden past om de juiste maat te bepalen, raak ik gewend aan de situatie. Ik vraag Elvis naar de dassen en we hebben het over het filmpje dat Gosse en Jorrit de vorige keer opnamen. Zijn kinderen vonden dat prachtig.

En opeens snap ik wat Gosse zo leuk vindt aan een winkel als dit: het maakt niet uit of je iets koopt of niet, zelfs als je even rondkijkt word je als koning onthaald en maakt men oprecht tijd voor je vrij. Een paar deuren verderop gebeurt hetzelfde bij de hippe dame van Lock & Co. Ze laat ons met plezier hun hoeden van de Bond-collectie zien, en Gosse zet de hoed geïnspireerd op die van Oddjob op. We vragen even hoe het komt dat die hoed plat is en niet rond, zoals in Goldfinger (1964). De dame vertelt ons dat ze weten dat de fans letten op details, dus dat het soms makkelijker en ook leuker is om niet altijd 100% de film te volgen. Bovendien moesten er hier en daar wat alternatieve stoffen worden gebruikt. Daniel Craig wilde geen dierlijke producten in de hoeden.

In de voetsporen van Bond

Na de lunch zoekt Gosse een aantal Bond-locaties op via zijn telefoon. Zonder veel moeite vindt hij het Hildebrand-safehouse uit Spectre. Aan Charing Cross vinden we dan weer het MI6-kantoor uit The Living Daylights (1987). Gosse gidst me verder richting Whitehall, de regeringsgebouwen waar MI6 in de laatste films een onderkomen vindt. Na even zoeken hebben we de juiste straathoek te pakken waar Bond zijn Aston Martin V8 parkeert in No Time to Die (2021). Let even op de dubbele gele lijnen: als je hier in het echt zou parkeren, dan wordt je auto weggetakeld! Aan de overkant staat het gebouw dat Bond vervolgens binnenloopt.

Via de Thames komen we uit op de Elizabeth Tower met Big Ben. Het ding straalt weer, en opnieuw voel ik me even zielsgelukkig. Ik ben hier in een prachtige stad, samen met een vriend en geweldige collega, in de voetsporen van Bond aan het treden. Alleen was dit nog niet half zo leuk geweest. Aan de andere kant van Westminster Bridge wijst Gosse me op een goed verstopt deurtje: de deur waar Pierce Brosnan in Die Another Day naar binnen glipt om uit te komen op een verlaten metrostation. In het echt zit de deur stevig op slot.

In de verte zien we Vauxhall Cross liggen. We zijn allebei behoorlijk moe, maar toch willen we daar nog even heen. De bizarre architectuur van het hoofdkwartier van de Britse geheime dienst blijft bevreemdend. We komen aan de voorkant uit, en de bebording maakt duidelijk dat we echt geen poging hoeven te ondernemen om binnen te komen. Er mag dan wel een bezoekersingang zijn, we lopen snel om het gebouw heen. De kade wordt verbouwd, dus we moeten een omweg maken en kunnen niet erg dichtbij de achterkant van het MI6-gebouw komen. Vanaf Vauxhall Bridge heb je een mooi zicht op de achterkant. Het is deze kant die we als Bond-fans zo goed kennen: Bond lanceert de Q-boot vanaf deze kant in The World is Not Enough en M ziet in Skyfall (2012) vanaf de brug hoe MI6 ontploft.

We zijn beiden doodop. Via de splinternieuwe Elizabeth Line komen we terug in de buurt van het hotel. We stoppen bij een pub om iets te eten, en dan gaan we op tijd slapen. Morgen wacht ons immers een lange dag met een concert.

Aanbellen bij EON en de DB5 van Lego

Het is zondag en het regent. Het concert van Q the Music begint om 17 uur, maar we moeten de tijd nog vullen. Met paraplu’s in de hand lopen we naar de Lego Store op Leicester Square. De winkel opent pas om 12 uur. Wat nu? Ik stel voor om even bij EON Productions langs te gaan. Het kantoorgebouw bevindt zich niet heel dichtbij en in de regen is het een verre wandeling. Barbara en Michael zijn niet aan het werk, dus we kunnen zonder problemen poseren bij de voordeur en doen alsof we aanbellen. Even denk ik dat ik per ongeluk echt op de bel ga duwen, maar dat gebeurt gelukkig niet. Londen is uitgestorven op de zondagochtend. We keren terug naar het hotel.

Terwijl Gosse bijslaapt, zet ik opnieuw koers richting Lego Store. Daar blijkt een hele wachtrij te staan. Eenmaal binnen bewonder ik de DB5 en de blokjes-versie van Daniel Craig. Iemand herkent mij uit de video voor The Bond Bulletin en stelt zich voor als Mark. We praten over het concert van straks. Mijn zenuwen spelen weer even op: straks sta ik oog in oog met al die mensen die ik enkel online ken! Snel koop ik de kleine DB5. Aan de kassa vertelt de medewerker dat Bond erg populair is. Ze hebben nog geen weet van nieuwe sets, maar gezien het succes hopen ze dat er nieuwe Bond-Lego op komst is. Als fan van beide merken hoop ik graag met ze mee.

De Britse gentleman en het kleine meisje

Terug in het hotel hebben Gosse en ik tijd om ons te verkleden: we trekken onze dinner jackets aan, Gosse knoopt zijn pas gekochte hemd dicht en ik worstel met mijn manchetknopen. We stappen de deur uit richting West End. In een pub hebben we afgesproken met Andrew. Doordat Jorrit niet meekon, hebben we een kaartje over voor Q the Music en Andrew heeft gereageerd op Gosses oproep. Andrew zit op ons te wachten in een donkerblauw double-breasted pak. Hij blijkt de typische Britse jonge gentleman, haast weggelopen uit de Kingsman-films. We praten over hoe we fan zijn geworden en de toekomst van de reeks.

Een man in de pub spreekt ons aan. Hij wil weten waarom wij zo netjes gekleed zijn. De woorden ‘James Bond’ verklaren veel en ook onderweg naar Her Majesty’s Theatre krijgen we nieuwsgierige blikken. Toch, als we in de rij staan voor de ingang, voelt het als thuiskomen. Dan zijn er geen vreemde blikken meer, want iedereen weet waarom je er zo bijloopt. Het heeft iets van een première, het prestige van Bond straalt af op iedereen. Dit is mijn eerste Bond-evenement onder gelijkgestemden. Zelfs mijn middernacht-vertoning van No Time to Die zat vol Gentse jongeren met petjes. Dit is anders, dit zijn liefhebbers die weten waar het over gaat.

Maar ook die liefhebbers laten zich volledig wegblazen door Q the Music, door verrassende muziekkeuzes. Gosse, Andrew en ik incluis. Over de muzikale invulling van de avond heeft Gosse het al gehad in zijn zeer heldere bespreking. Laat ik eraan toevoegen dat ik even niet kan geloven dat ik daar echt zit. Op het moment dat de band uit volle borst het thema uit On Her Majesty’s Secret Service (1969) inzet, lijkt het haast een droom. Ik word emotioneel, mijn ooghoeken worden vochtig. Er is zoveel genot, door de muziek maar ook door de mensen rondom ons. Gosse kijkt me breed glimlachend aan als Q the Music een lange medley uit For Your Eyes Only (1981) inzet. Ik had zopas nog gezegd dat ik die muziek niets vond, terwijl Gosse een grote fan is. En er is het kleine meisje schuin voor me, dat compleet uit haar dak gaat bij Live and Let Die (1973). Zó mooi om te zien, de toekomst van Bond verzekerd in het enthousiasme van een kind.

Lees de bespreking over de laatste Q the Music-show van Gosse hier!

Burgers eten in pak

Na het concert verzamelt de hele schare Bond-liefhebbers zich op de stoep voor het theater. We zwaaien naar Ajay. Gosse laveert kundig door de massa op zoek naar bekenden. Hij stelt me voor aan Martijn Mulder van On the tracks of 007. We spotten David Lowbridge-Ellis van Licence To Queer en hebben een kort gesprek met Calvin Dyson. Stuk voor stuk mensen waar ik naar opkeek, maar ze blijken allemaal enorm toegankelijk, gepassioneerd en blij om te praten. Liefhebbers van Bond onder elkaar. Moest ik daar dan zoveel stress voor hebben? Totaal onnodig dus. En mijn hart maakt opnieuw een sprongetje: het is fijn om die verbondenheid die er online is ook offline te voelen.

Gosse en ik denken na over wat we hierna gaan doen. Een groepje mensen met wie we stonden te praten heeft plannen om naar de pub te gaan. We sluiten ons hierbij aan. Het wordt een ongelofelijk gezellige avond met Andrew, Debs, Liam, Dean, Sam, Scott en Hannah in een Nederlandse bar en later in een hamburgertent. Alle mogelijke onderwerpen komen voorbij. Q the Music bracht ons samen, maar dit samenzijn is meer dan de muziek. De absurditeit van hamburgers eten om 23:00 uur in een net pak ontgaat me niet. Het gaat aan Bond voorbij, het is een groep geweldige mensen met wie het fijn is om op te trekken. Ik ben niet alleen in die grote stad, maar samen met mensen om ervaringen te delen. En dat is me zoveel waard.

De Bond-arcade

Maandag is onze laatste dag in Londen. Het hoogtepunt ligt achter de rug, Gosse en ik moeten misschien allebei even bekomen. Helaas moeten we zorgen dat we op tijd weg zijn uit onze kamer, dus we pakken snel in en trekken nog even de stad in. Volgens de dame van Lock en Co. is er nog een restant van de Bond-veiling te vinden bij Christie’s. Dat blijkt helaas niet zo te zijn: de mevrouw achter de balie doet haar uiterste best, maar ze kan zelfs geen veilingcatalogus meer voor ons vinden. We slenteren dan maar even tussen de collectie hedendaagse kunst uit het Midden-Oosten.

Zaterdag hadden we Burlington Arcade niet bezocht, nu moeten we daar toch nog even langs. Gosse weet waarover hij spreekt als hij het heeft over Flemings Rolex en Connery’s horloge in Dr. No (1962). Ik luister geboeid. De pop-up store van Bollinger is fraai versierd en de 60 jaar Bond-flessen staan in de etalage, maar de winkel is nog niet open. Ook de deur van Globe-Trotter zit nog dicht.

De winkel van N.Peal is gelukkig wel open en we worden wederom vriendelijk onthaald. N.Peal heeft een Bond-hoekje bovenin de winkel, en we zien daar de combat-outfit uit de finale van No Time to Die. Gosse en ik passen allebei het ivoren jasje gebaseerd op de pre-title sequence van Goldfinger. Nadat ik het prijskaartje zie, hang ik het voorzichtig terug. We bekijken de golftrui en het bekende driedelig grijs pak uit dezelfde film. Opnieuw voel ik me dankbaar dat ik hier samen met Gosse ben en dat hij de bravoure heeft om zo’n winkel überhaupt binnen te wandelen. We wanen ons even James Bond zelf.

Bond-locatie-speedrun

De vraag komt in ons op wat we nu kunnen doen. We hebben nog wel wat Bond-locaties af te vinken. Helaas liggen ze allemaal erg ver uit elkaar. Maar er is tijd, de metro en Gosses uitstekende navigatiekunsten. Dus lopen we weer heel wat af, en vinden we het huis van John Barry dat dienst deed als het huis van M in Skyfall in Chelsea, Bonds appartement uit Spectre in Notting Hill en de ingang van het ondergrondse MI6 uit Skyfall nabij St. Paul’s. Het is grappig om te zien dat die MI6-ingang gewoon een parkeergarage blijkt te zijn, waar auto’s in- en uitrijden. En toch is het direct te herkennen.

Zo doorkruisen we Londen voor de laatste keer. Ik wil St. Paul’s nog even van iets dichter zien, en via de Millennium Bridge en Shakespeare’s Globe nemen we de laatste keer de metro richting King’s Cross – St. Pancras. Het is het einde van onze reis. Na vier goedgevulde dagen zijn we moe en kapot en onze voeten doen pijn. Nog even de drukte trotseren op St. Pancras. Gosse en ik nemen afscheid van elkaar. Hij reist door naar Amsterdam, ik stap uit in Brussel. We bedanken elkaar voor de fijne tijd met elkaar.

Een reden om samen te komen

En zo vertrekt de Eurostar weer vanuit Londen. Ik staar uit het raam. Warren Ringham had gelijk. De bandleider van Q the Music haalde in zijn dankwoord aan dat hij dankbaar was dat zijn tributeband mensen de gelegenheid had gegeven om samen te komen. Dat deze laatste show van Q the Music daarom méér was dan een concert. En zo was het eigenlijk ook met deze reis, deze ontdekkingstocht. Deze vier dagen waren meer dan een concert gaan bekijken. Het was samenkomen, mensen leren kennen, mensen begroeten, naar verhalen luisteren, genieten van de Bond-wereld in een bruisende stad.

Toen ik op 9 juni 2021 die tweet de wereld instuurde, besefte ik niet dat de Bond-wereld aan mijn voeten lag. En met wat duwtjes van anderen waagde ik de sprong. En ik heb er geen seconde spijt van gehad. De dankbaarheid die ik op Twitter neerschreef voel ik nu nog. Ik heb tegen veel mensen gezegd dat ik ze misschien wel zie met Bond in Motion in Brussel. Dat waren geen loze woorden, maar een oprechte wens. Want het samen beleven van James Bond is zoveel mooier dan alleen.