Corneel VanfleterenPasen: het feest waarop we meer (chocolade) eieren eten dan goed voor ons is. Ook James Bond heeft wel iets met eieren. Al in de Fleming-boeken blijkt Bond een grote fan van eieren bij het ontbijt. Maar er is meer aan Pasen wat je kan linken aan James Bond.
Het Fabergé-ei uit Octopussy
Het bekendste voorbeeld van een ei in een Bond-film is wel het smaragdgroene Fabergé-ei uit Octopussy (1983). Carl Fabergé was een Russische goudsmid die tientallen paaseieren maakte in opdracht van de Russische tsaren. Deze paaseieren zijn bezet met edelstenen en bevatten binnenin vaak een miniatuur gemaakt van goud of een ander kostbaar metaal. Omdat veel eieren in handen zijn van privéverzamelaars, zijn Fabergé-eieren erg gewild. Ze worden niet vaak geveild.
Dat bracht Ian Fleming op een idee. In het kortverhaal The Property of a Lady (1963) lezen we hoe een KGB-agent flink boven de prijs biedt op een Fabergé-ei om een agente te betalen. Bond zit hem op de hielen. Het is dit kortverhaal dat de basis vormt van het begin van de film Octopussy. Ook hier wordt er een Fabergé-ei geveild, een ei dat slechterik Kamal Kahn koste wat het kost wil bemachtigen. Bond is hem te slim af, en verwisselt het echte ei met een nepversie. Als Bond het echte ei inzet tijdens een spelletje backgammon, is Kamal Kahn zichtbaar geïrriteerd.
Het Fabergé-ei in de film is gebaseerd op het zogenoemde Kroningsei. Dat ei werd gemaakt in 1897 ter ere van Tsarina en Keizerin Alexandra Fyodorovna, in opdracht van Keizer Nicholas II. Het Octopussy-ei lijkt veel op het echte ei met dezelfde naam, maar bevat enkele verschillen. Zo is het echte ei meer limoengroen van kleur. Binnenin het ei is de keizerlijke koets te zien die gebruikt werd tijdens de kroning van Nicholas en Alexandra. De koets in het echte ei bevat rood email, maar dit detail werd niet overgenomen voor de film. Twee eieren werden voor de film vervaardigd door Asprey. Eentje daarvan werd in september vorig jaar geveild door Christie’s en bracht toen een recordbedrag van 327.600 Britse pond op.
De liefde van Fleming voor eieren
People do connect me with James Bond simply because I happen to like scrambled eggs and short-sleeved shirts and some of the things that James Bond does, but I certainly haven’t got his guts nor his very lively appetites.
Ian Fleming
In tegenstelling tot zijn Wodka Martini’s heeft agent 007 zijn eieren het liefst geroerd. Fleming schrijft in From Russia, with Love (1957) over Bonds bruin gespikte ei in een blauw eierdopje met gouden rand, zelfs het merk blijft niet onbeschreven: Minton. Bond is erg serieus over zijn eieren. Zo eet hij eet louter bruine eieren die hij koopt van een vriend van May, zijn huishoudster:
It was a very fresh, speckled brown egg from French Marans hens owned by some friend of May in the country. (Bond disliked white eggs and, faddish as he was in many small things, it amused him to maintain that there was such a thing as the perfect boiled egg.)
Ian Fleming, hoofdstuk 11, From Russia, with Love
Het liefst drinkt James rosé champagne van Taittinger bij zijn roerei. Mocht je bij het paasontbijt nog ergens op proosten, neem zijn suggestie uit 007 in New York (1963) in overweging. Over Bond en ontbijt is sowieso veel te schrijven, David Leigh van The James Bond Dossier heeft er een uitgebreid artikel over geschreven.
Easter eggs in James Bond-films
Wie paaseieren zegt, zegt ook easter eggs. Kleine knipogen naar bekende en minder bekende elementen uit de Bond-reeks, vaak goed verstopt. Vaak zijn dat verwijzingen naar eerdere films. In On Her Majesty’s Secret Service (1969) trekt Bond een lade open met souvenirs uit de vorige films. Zowel Die Another Day (2002) als Skyfall (2012) zitten vol easter eggs naar eerdere Bond-films, sommige zeer opvallend. Een andere vorm van easter eggs zijn cameo’s. Een kort moment waar een bekend persoon of een crewlid even in beeld te zien is. De koning van de Bond-cameo’s is uiteraard producent Michael G. Wilson.
Wilson maakte zijn eerste cameo in Goldfinger (1964), om vanaf The Spy Who Loved Me (1977) in elke film wel eens op te duiken. In sommige films is hij zelfs meer dan eens te zien. In Octopussy zien we hem in het begin van de film als lid van de Sovjet-veiligheidsraad, om later terug te keren als toerist op een boot in India. Uitgebreidere rollen voor Wilson volgen later. In Tomorrow Never Dies (1997) is hij geruime tijd in beeld als Mr. Wallace, medewerker van Elliot Carver. Zijn cameo in Casino Royale (2006) is wellicht de meest prominente: Wilson speelt de corrupte politiechef die door een valse tip van Mathis wordt opgepakt. Wilsons voorlopig laatste cameo zien we in No Time to Die (2021): hij is een van de SPECTRE-leden op het verjaardagsfeestje van Blofeld.
Opstaan uit de dood
Met Pasen vieren Christenen de verrijzenis van Jezus. Volgens de Bijbelverhalen sterft Jezus op Goede Vrijdag, om met Pasen uit de dood op te staan. Ook James Bond staat uit de dood op, figuurlijk dan. Bond komt altijd terug, zelfs al denkt zijn vijand dat hij verslagen is. In You Only Live Twice (1967), wordt Bond dood verklaard middels een krantenartikel en een valse begrafenis. Als 007 dan toch springlevend voor de neus van Blofeld staat, spreekt die de iconische woorden:
You only live twice, Mr. Bond.
Ook Skyfall speelt met het thema ‘opstaan uit de dood’. Bond wordt opnieuw dood gewaand, maar blijkt toch nog te leven. Dat is ook slechterik Silva niet ontgaan, en wanneer hij vraagt naar Bonds hobby, is het antwoord duidelijk. “Resurrection.”, verrijzenis. Bond verschijnt weer ten tonele. Dat zet zich ook door achter de schermen. Wanneer Sean Connery tot tweemaal stopt als Bond, gaat de reeks gewoon verder. En toen de kranten begin jaren 90 kopten dat de reeks op sterven lag, was daar Pierce Brosnan en GoldenEye (1995). Hetzelfde geldt voor Casino Royale en ook Skyfall. Tegenwoordig zou je kunnen zeggen dat elke nieuwe Bond-film een soort verrijzenis is, gezien het lange wachten tussen elke film.
Een nieuw begin
Wie dieper gaat graven naar de ware betekenis van Pasen, die vindt termen als lente, bloei, een nieuw begin. Daarom zijn eieren hét symbool van Pasen: nieuw leven dat tevoorschijn komt. Dat staat ver af van Flemings gebruik van eieren: hij gebruikte ze enkel als kijk op Bonds levensstijl. En toch, opnieuw staat de Bond-reeks op de rand van een nieuw begin. Craigs Bond sterft in No Time to Die, maar dat wil niet zeggen dat de reeks dood is. Bond staat wel weer op uit de dood en maakt een nieuw begin. En misschien krijgen we in Bond 26 wel de befaamde roereieren te zien.
Nog even dit…
Alles wat James Bond Nederland publiceert, gebeurt volledig op vrijwillige basis en non-profit. Wil je JBN steunen middels een donatie, dan komt dit volledig ten goede aan betere artikelen. Elke cent wordt direct geïnvesteerd in onze website. Doneren kan via het onderstaande bankrekeningnummer. We danken je hartelijk voor je gift.
NL55 RABO 0338 6331 46 ten name van Stichting James Bond Nederland
Gosse Drent
Reageren