Column: Ultra Bond

Binnenkort verkrijgbaar: 4K Connery. De enige Bond die tot nu toe in ultra-HD op home video te bewonderen was, is Daniel Craig. Gaan we de oude Connery’s opnieuw aanschaffen? De verleiding is groot, maar liever wacht ik op een complete 4K-Bond-set.

Mijn James Bond-filmverzameling begon later dan gewenst. Simpelweg omdat ik geen geld had om de films eerder aan te schaffen.

Zo heb ik nooit de door mij felbegeerde VHS-banden in bezit gehad. Op mijn jongenskamer had ik enkel een foto van de Bond-videocassettes op mijn prikbord hangen, afkomstig uit een foldertje van V&D. Zo kon ik toch dagelijks kijken naar de cover van Timothy Dalton in Licence to Kill (1989) en Roger Moore in Octopussy (1983); de twee films die boven op een stapel Bond-films waren afgebeeld.

Dan had je ook nog die eerdere VHS-box, die met het blauwe 007-logo op de zijkant. Dat vond ik werkelijk een prachtige uitgave. Toen twintig jaar geleden de opa van destijds mijn vriendin overleed, liet hij precies díe box na. Veel van de films zaten zelfs nog in het plastic. Hij meende een liefhebber van James Bond te zijn, hij had de films nooit bekeken.

De videobanden gingen naar een neefje, ik had toch immers de collectie al op dvd? Voor mij bleef de verzameling Fleming-boekjes over in een fijne boxset met de auteur achter zijn typemachine op de zijkant. Ook hier had de opa, getuige de perfecte staat waarin de boekencollectie verkeerde, nooit naar omgekeken.

Aan de buis gekluisterd

Mijn James Bond-filmverzameling begon halverwege de jaren 90 met de video-cd’s, die kon ik afspelen op mijn Philips cd-i-speler. Ik zag zo’n apparaat voor het eerst in de speelhoek van een huisjespark waar wij met de familie verbleven. Ik was gelijk verknocht aan die hoek, niet alleen door het interactieve speelapparaat, waarop je zowel spellen kon spelen als films kon afspelen, maar nog meer door de poster die er hing van Roger Moore bungelend aan de Eiffeltoren.

Die poster had een magische aantrekkingskracht op mijn jongensfantasie en viel samen met de openbaring van het fenomeen 007. De Bond-films werden in die jaren voor de eerste keer vertoond op de Nederlandse tv, en ik zat als tiener aan de buis gekluisterd voor weer een nieuw Bond-avontuur.

Ik herinner mij zelfs dat ik het knap lastig vond om de Bond-films te filteren uit het algehele filmaanbod, omdat ik nog niet alle titels kende. The Spy Who Loved Me (1977)? Is dat er ook één? De tv-gids schreef over een chique James Bond-film. Bingo!

Verre van zuiver

Die cd-i-speler kwam er uiteindelijk, en het jaar daarop op mijn verjaardag volgde de peperdure videocartridge; vóór die tijd kon ik er niet eens films op afspelen. En daar begon mijn James Bond-filmverzameling met de eerste film in eigen bezit: Live and Let Die (1973). Nog steeds als ik de eerste klanken van George Martin hoor, denk ik terug aan het moment dat ik mijn eerste eigen James Bond-film in de speler stopte en op play drukte; de heerlijk hysterische gunbarrel, de vlekkerige ‘witte’ dots, het schokkerige beginshot vanuit een helikopter op het gebouw van de Verenigde Naties in New York, het uitgetrokken beeld.

Het was verre van zuiver allemaal, maar we wisten niet beter en het stoorde geenszins. Dit is zoals films eruitzagen. Later, toen mijn filmcollectie gestaag groeide, viel het mij bij You Only Live Twice (1967) op dat het water waarin het gemummificeerde lichaam van James Bond wordt gedropt, uit wel erg grote pixels bestond. Datzelfde gold voor de explosie achter 007 als hij in A View to a Kill (1985) per sneeuwscooter ontsnapt in Siberië.

Ondanks dat ik erg blij was dat ik binnen een paar jaar alle zes de Connery-Bonds had verzameld en vijf Bond-films met Roger Moore, knaagde het dat in Nederland geen werk werd gemaakt van de ontbrekende films op video-cd. Voor onduidelijke redenen: geen On Her Majesty’s Secret Service (1969), geen The Man with the Golden Gun (1973), geen The Spy Who Loved Me. Om over de Dalton-films maar te zwijgen. Daarvoor was ik alsnog aangewezen op de videorecorder én de hoop dat deze films weer eens op tv zouden worden uitgezonden.

Zodoende moest ik, omdat ik mij die film nauwelijks nog herinnerde en deze in de naslagwerken van Steven J. Rubin en Raymond Benson hoog stond aangeschreven, OHMSS bij de plaatselijke videotheek huren; de Warner Bros-uitgave met een benauwde George Lazenby en Diana Rigg op de voorkant, waarin was geknipt en de gehele Gumbold-scène ontbreekt.

Ondanks de gebreken vond ik het een fantastische kijkervaring en belandde OHMSS hoog bovenaan mijn Bond-lijstje, waar het nu al jaren de top aanvoert.

Museumstuk

Mijn James Bond-videocollectie was pas compleet begin 2001, toen de laatste dvd’s uit de Special Editionserie verschenen. Die begon in het voorjaar van 2000 met de uitgave van de tot dan toe nieuwste film The World Is Not Enough (1999). Ik weet nog dat ik die kocht bij de Fame in Amsterdam en in de trein naar Haarlem het plastic openmaakte en ik tot mijn stomme verbazing ontdekte dat dit het eerste (of eigenlijk laatste) deel van een complete (een COMPLETE!) Bond-set was. Mét 007-logo op de zijkant!

De rest van het jaar stond in het teken van de Special Editions. From Russia with Love (1963), de dvd die voor juli stond gepland, kwam pas uit in de laatste week van die maand, maar dat was van te voren niet gemeld — ik ben in juli elke dag naar de Free Record Shop gefietst om te informeren of de film er al was… Vanaf oktober werden de uitgaven opgeschroefd naar twéé dvd’s per maand en zo groeide mijn collectie gestaag.

De dvd’s waar ik ooit zo blij mee was, zijn nu niet meer om aan te zien, en dienen nog enkel als museumstuk in mijn filmkast. Na zes jaar werden ze vervangen door de koffer van de Ultimate Editions, die na nog eens zes jaar werd vernieuwd door de blu-raybox. Daar teer ik sinds 2012 op. Het zijn onbetwist de schijfjes uit mijn videotheek die ik het meest heb afgespeeld. De laatste drie Bond-films volgden in hun steelbooks, waarvan ik enkel No Time to Die (2021) in 4K bezit; een film die ik zelden in de speler stop.

De iets duurdere 4K

Hoewel ik best content ben met de blu-rays, kijk ik zeker uit naar een complete 4K-collectie, het wordt ook wel eens tijd. Maar of ik de Connery-films los ga aanschaffen? Ik twijfel nog.

Met de komst van blu-ray jaren en jaren geleden kon ik het nog best met een dvd’tje doen; tegenwoordig bestel ik toch liever een iets duurdere 4K. Zoals twee puike Hitchcocks, North by Northwest (1959) en Psycho (1960), die beide een adembenemende transfer hebben. En wat betreft de eerstgenoemde Cary Grant-film, die begint dus met een MGM-logo op een groen veld. Laten we hopen dat de oude Bond-films precies diezelfde behandeling krijgen en dat we beginnen met de originele United Artists-logo’s van die tijd, als leuk extraatje voor de puristen.

O ja, nu dat conclaaf begonnen is, kunnen ze dan ook gelijk een nieuwe 007 kiezen? Dan loopt het weer mooi gelijk. Sinds het begin van de James Bond-films zijn we precies zes pausen en zes Bonds verder. Als dat geen toeval is…