Merlijn KuiperZijn lichaam is nog fit en lenig, ook al heeft het nu en dan wat oefening nodig op een fitnesscentrum om de spieren in topconditie te brengen. De paniekachtige bewegingen hebben nog dezelfde biologerende dreiging. En onder die elegant-nonchalante buitenkant zit de verontrustende persoonlijkheid van een man die de genoegens van het zeer goede leven heeft gesmaakt, maar wie dit verder weinig doet.
Wacht u voor imitaties en verkeerde indrukken. De man is zo hard als een spijker en dubbel zo scherp. Sean Connery in de vermomming van supergeheim agent 007 James Bond – voor vele de enige echte – is, daar is geen twijfel aan, helemaal terug in Never Say Never Again (1983), de film die ook hier binnenkort in première gaat en in Amerika al een daverend kassucces is.
Toen ik Connery ontmoette, niet ver van het huis dat hij samen met zijn tweede vrouw Micheline, in de Spaanse badplaats Marbella – gunstig gelegen in de nabijheid van de prachtige golfterreinen – bewoont, gaf hij toe dat hij een risico had genomen door te proberen, na twaalf jaar, zijn vroegere triomfen op het filmdoek te herhalen. Zo lang is het geleden dat hij in Diamonds Are Forever (1971) voor het laatst te zien was.
Ik had wel gedacht dat de mensen die zich mij als Bond herinnerden zouden terugkomen, misschien alleen uit nieuwsgierigheid, om te zien hoe ik de tand des tijds had doorstaan. Maar in Amerika zijn ook de jongelui erop afgekomen, waarschijnlijk door de vertoning van mijn Bond-films op TV en video.
Van het “conflict” – een in de pers aangestoken vuurtje – tussen hem en Roger Moore, die hem als Bond vervangt en toevallig ook een van zijn beste vrienden is, maakte hij zich lachend af.
Voor ik aan Never Say Never Again begon, heb ik tegen hem gezegd: Wat je ook in de kranten zou mogen lezen over moeilijkheden tussen ons, geloof er geen woord van. Roger en ik hebben een verschillende kijk op Bond. Hij maakt er meer een parodie van, hij brengt het komische element meer naar voren. Dat is zijn benadering en dat is zijn goed recht. Ik zie Bond anders: ik geeft de voorkeur aan de harde werkelijkheid.
Connery was nogal boos op een Amerikaanse criticus die meende dat het beter zou zijn geweest als hij Bond in Never Say Never Again zodanig gestalte had gegeven dat je zag dat hij van middelbare leeftijd was, amechtig en verlangend naar een goed boek in plaats van naar een mooie meid in bed.
Dat is je reinste waanzin. De mensen zouden zeggen: als hij zozeer over zijn top is, waarom is hij er dan weer aan begonnen?
Het gaat er natuurlijk om een nieuwe poging van SPECTRE om de wereld te veroveren te verijdelen. In jeans en een azuurblauw shirt, met een formidabele snor en wat dunner wordend haar, zag Connery er, op zijn 53ste, tiptop uit. Over zijn verschijning in het openbaar maakt hij zich niet druk.
ONTSPANNEN
Hij zag er ontspannen uit, als altijd wanneer de showbusiness-zorgen ver weg zijn. Naast de voldoening over de manier waarop de film in de Verenigde Staten door kritiek en het publiek is ontvangen, is hij minder te spreken over de manier waarop de film werd geproduceerd.
Embed from Getty ImagesIk heb de rol geaccepteerd op grond van de hoofdlijnen van de intrige. Maar er bleek niets behoorlijk geregeld van tevoren. Ik ben altijd betrokken geweest bij de rolbezetting van mijn films, maar het bleek dat ik, in zekere zin, toezicht moest houden op de hele film, het script, de locaties enz. En de productie verliep uiterst traag. Ze duurde, door alle geharrewar, veel langer dan gepland.
Er waren moeilijkheden met de regisseur, Irvin. Kershner, en de producent, Jack Schwartzman. Sommige leden van de filmploeg werden vervangen.
Ik was me niet van bewust dat de producent – het is toch ongelooflijk! – de advocaat was van de regisseur.
Connery heeft altijd een grote minachting gehad voor de creatieve accountants van Hollywood, zoals hij ze noemt. Zijn commentaar op de financiële zijde van de productie is dan ook niet voor herhaling vatbaar.
RECHTEN
Verder was er herrie met “Cubby” Broccoli, de producent van de vorige Bond-films. “Hij was des duivels over het feit dat wij deze film maakten.” De film is gebaseerd op Thunderball (1965), maar door een wettelijk achterdeurtje waren Broccoli’s rechten op dat Ian Fleming-verhaal vervallen aan tussenpersoon Kevin McClory die Connery overhaalde de rol van Bond op zich te nemen in Never Say Never Again.
Broccoli wilde een proces tegen ons beginnen. Waar maakt hij zich in hemelsnaam druk over? Hij heeft miljoenen verdiend met Octopussy. En hij krijgt nog een gratis reclame dankzij het succes van Never Say Never Again!.
STARDOM
Sean Connery heeft het gemakkelijk gehad op zijn weg naar de top. Hij begon als manusje-van-alles en kwam via het koor van South Pacific en B-films tenslotte terecht bij Bond. Hij is de enige die nooit bezweken is voor de glans van het stardom, terwijl hij de waarde daarvan – en de zijne – toch volledig inziet. Hij is een keiharde onderhandelaar – hij krijgt, naar men zegt 15 miljoen gulden voor Never Say Never Again – en laat zich door starre zakenlieden niet klein krijgen. En dat niet alleen, hij kan het niet uitstaan als hij ziet dat andere mensen, in een minder invloedrijke positie dan de zijn, het onderspit delven.
Niet tevreden over het Lorenzo Semple’s script, kwam hij met twee filmschrijvers die hij erg bewondert: Dick Clement en Ian La Franais.
Ze hebben schitterend werk geleverd. Maar het Schrijversgilde in Amerika staat niet toe dat ze de eer krijgen die hun toekomt. Ik heb hun dringend verzocht hun standpunt te wijzigen, maar ze waren onvermurwbaar. Semple gaat met de eer strijken. Ik vind echter dat de mensen moeten weten hoe voortreffelijk zij dit karwei hebben geklaard, ook al wordt hun naam niet vermeld in de lijst van medewerkers.
BRILJANT
Hij is wel gelukkig met de door hem gekozen Kim Basinger als een Bond-vriendinnetje dat ook kan denken, Barbara Carrera als de zwoele verleidster, en de eminente Duitse acteur van “Mephisto”, Klaus Maria Brandauer, als de schurk Largo. Weer moest Connery vechten om ervoor te zorgen dat enkele van Brandauers beste scènes – die de studio eruit wilde knippen om de film te bekorten – aan het eind werden gehandhaafd.
Het zou misdadig zijn geweest om dat gedeelte van Brandenauer eruit te knippen, hij is briljant.
Hoewel Connery in Marbella woont, volgt hij de gebeurtenissen in Engeland op de voet en heeft hij over alles een eigen mening.
Jaren geleden heb ik met Londense financiers een gesprek gehad over het idee om, samen met de regering, een maatschappij op te richten om de Engelse filmindustrie werkelijk vooruit te helpen. Maar terwijl de regering – wat voor regering dan ook – zich verheugt over het verdiende succes van Chariots of Fire en Gandhi, wil ze niet daar steunen waar het werkelijk wat oplevert. Overheidshulp aan de Britse filmindustrie zou in de wetgeving verankerd moeten zijn. Geen onbenullige hulp, maar echte concessies en steun. En die moeten apolitiek zijn. Thatcher zou hier iets aan moeten doen.
KWETSEN
Connery is niet spaarzaam geweest met woorden, mar over een onderwerp zwijgt hij hardnekkig. Hij blijft weigeren zijn autobiografie te schrijven, hoewel hem er door uitgevers een fortuin voor is geboden.
Je eigen leven beschrijven vind ik geen aantrekkelijk idee en, om eerlijk te zijn, zou ik, als ik het deed, te veel mensen moeten kwetsen. Dat wil zeggen: als ik eerlijk was.” En Connery kennende zou hij niet anders dan eerlijk kunnen zijn.
De Telegraaf
Het bovenstaande artikel verscheen in De Telegraaf op dinsdag 1 november 1983 in de aanloop van de release van Never Say Never Again. De Nederlandse kranten pakten groot uit en bij de première in de beroemde bioscoop Tuschinski in Amsterdam was James Bond himself aanwezig. Het is niet bekend welke journalist het interview met Sean Connery heeft afgenomen.
Zoals bekend volgt Never Say Never Again het verhaal van Ian Fleming: Thunderball. Er zijn dan ook veel overeenkomsten van de films. Maar er werden voor Never Say Never Again ook scènes uit andere Bond-films overgenomen. Hieronder een filmpje met de overeenkomsten.
Jorrit van der Valk
Jasper Hartog
Gosse Drent
altijd leuk om dit te lezen 😉