Gosse DrentLifestyle is tegenwoordig niet meer weg te denken als subcategorie onder James Bond-liefhebbers. Merken spelen hier slim op in, want steeds vaker zien we producten die speciaal gemaakt worden voor de films, met bijpassende replica’s in de 007Store.
Het zorgt voor een verandering van James Bond zelf, want in plaats van de traditionelere cocktail cuffs in de pre-jaren-90-films, dragen Bond-acteurs Pierce Brosnan en Daniel Craig veel meer vaker manchetknopen dan hun voorgangers. In dit eerste deel; de geschiedenis van de manchetknoop, de manchetknopen van Sean Connery, en die van Brosnan.
Waar komt de manchetknoop vandaan
De manchet is de boord van de mouw van een hemd, rondom de pols. De dubbele manchet, ook wel de Franse manchet genoemd, is twee keer zo lang als de enkele manchet. Omdat hij langer is, wordt deze omgeslagen en vastgezet met manchetknopen. Hemden met een enkele manchet hebben een vastgenaaid knoopje waarmee je de boorden dichtmaakt. De dubbele manchetten moeten daarentegen altijd in een zogenaamde ‘kussende’ positie worden vastgemaakt, en overlappen nooit zoals bij een knoopsmanchet.
De formaliteit van de dubbele manchet maakt het de standaard keuze voor hemden bij een smoking, hoewel de cocktail cuff ook geschikt is voor zo’n gelegenheid. Bond en de cocktailmanchet hebben een lange geschiedenis, maar die staat niet centraal in dit artikel.
Dubbele manchetten zijn geschikt voor een pak voor vrijwel elke gelegenheid. Ze passen goed bij jasjes, zowel alledaags als formeel. De formaliteit van dubbele manchetten vereist echter wel een das. Ze mogen niet worden gedragen in een informele omgeving. Dubbele manchetten zijn een minimumvereiste om bij een jacquet te dragen, bijvoorbeeld tijdens een huwelijk, maar gek genoeg zijn enkele manchetten de nettere optie in deze situatie.
Dubbele manchetten zijn voornamelijk op twee manieren van elkaar te onderscheiden. Met name de hoekstijl en de plaatsing van de manchetgaten verschilt. De meeste dubbele manchetten hebben een vierkante hoek – hiermee wordt de hoek aan de achterzijde van de manchet bedoeld. Ze kunnen ook afgeronde of schuin afgesneden hoeken hebben. Afgeronde manchetten hebben als voordeel dat ze soepeler door jasmouw glijden. De manchetgaten zorgen ervoor dat de knoop zichtbaarder of minder zichtbaar is.
De manchetten van de Bond-merken
Hoewel dubbele manchetten met vierkante hoeken technisch gezien de meest formele zijn, is er praktisch geen verschil. Elk type dubbele manchet kan op dezelfde manier worden gedragen. Bond heeft dubbele manchetten gedragen met vierkante, schuin afgesneden en afgeronde hoeken bij een smoking, en hij heeft dubbele manchetten met vierkante en afgeronde hoeken gedragen bij zijn pakken. Matt Spaiser van Bond Suits merkt op dat de schuin afgesneden manchetten op zijn hemden in Goldfinger (1964) ongewoon groot schuin zijn afgesneden, maar ook Bonds Turnbull & Asser-hemd in Casino Royale (2006) is bijvoorbeeld schuin afgesneden.
De plaatsing van de manchetgaten varieert bij Bonds dubbele manchetten. Bij zijn Britse overhemden van Turnbull & Asser en Frank Foster zijn de manchetgaten dicht bij de vouw geplaatst, wat de manchetknopen meer laat zien en en wat meer uitstraling geeft. Bij Bonds Sulka-, Brioni– en Tom Ford-overhemden zijn de gaten gecentreerd op de manchetten. Dit voorkomt dat de knopen uitsteken, deze plaatsing van de manchetgaten heeft als nadeel dat de manchetknopen verder in de jas worden verborgen.
Bond en het gebruik van manchetknopen
Van Dr. No (1962) tot en met Licence to Kill (1989) draagt James Bond bijna uitsluitend manchetknopen bij een smoking of andere formele kleding. De derde film Goldfinger is de uitzondering, waarin Bond ook dubbele manchetten draagt bij zijn pakken en sportievere jasjes.
Vanaf GoldenEye (1995) verandert dit. Lindy Hemming ontwerpt voor alle Brosnan-films en Casino Royale de kostuums, sindsdien draagt Bond bijna altijd dubbele manchetoverhemden bij zijn pakken. Haar opvolgers, de Nederlandse Jany Temime en de Amerikaanse Suttirat Anne Larlarb, namen dit nieuwe gebruik over voor de laatste drie films in de franchise.
James Bond breekt wel de regels in Quantum of Solace (2008) wanneer hij een hemd met dubbele manchetten draagt met zijn shawlkraagvest. De resultaten zijn niet erg mooi. Niet alleen botsen formele dubbele manchetten met het informele ensemble, ze knellen onder een strak gebreide mouw.
De manchetknopen van Connery
In de eerste scène dat we Sean Connery als James Bond zien in Dr. No speelt hij Baccarat tegenover Sylvia Trench. Op het moment dat hij de iconische woorden “Bond, James Bond” uitspreekt, zien we hem vierkante roségouden manchetknopen dragen. Later, in Goldfinger, draagt hij deze manchetknopen nogmaals in meerdere scènes. Waaronder tijdens zijn eerste ontmoeting met M, tijdens het gesprek met Colonel Smithers van de Engelse Bank en tijdens de ronde golf met Auric Goldfinger.
Geinig detail is wel dat hij ze verkeerd om draagt in die laatste scène, want in de film lijkt het alsof hij een soort smal ovaalvormige manchetknopen draagt. Eigenlijk is de knevel van de manchetknoop dus te zien. Waar de fout vandaan komt, is niet bekend.
Hoewel het niet goed te achterhalen is wie de desbetreffende manchetknopen hebben gemaakt, heeft Deakin & Francis in samenwerking met Anthony Sinclair geprobeerd het model zo goed mogelijk na te maken. En eerlijk, ik denk dat ze dat best goed is gelukt. Het paar is in twee kleurensets beschikbaar, roségoud (zoals in de film) en zilver.
De Deakin & Francis X Sinclair Bond Inspired Cufflinks zijn op dit moment uitverkocht, maar via de mail is me verzekerd dat ze weer terug in het assortiment komen. De knopen kosten £ 390, dat is zo’n € 456.
Ovalen Dunhill-manchetknopen in Tomorrow Never Dies
Volgens AJB007-gebruiker Asp9mm draagt Bond in Tomorrow Never Dies manchetten van de Dunhill AD2000-collectie, dit wordt onderschreven door From Tailors with Love. De knopen hebben een herkenbaar ovaal design met een gouden verticaal detail door het midden, met links en rechts daarvan twee zilveren verticale details. Agent 007 draagt ze bij zijn smoking als hij op het feestje van Carver Media Group is, en later wanneer hij de Tomorrow-drukkerij infiltreert. In deze laatste scène zijn ze ook het duidelijkst te zien, zoals op de foto’s van James Bond Lifestyle.
De manchetknopen zijn van sterling zilver en het gouden detail is van 14K goud met een keurmerk ter bevestiging. Hoewel deze manchetknopen niet meer direct te koop zijn bij Dunhill, zijn ze op internet vaak voor ongeveer € 550 te koop.
Georg Jensen 88 in The World Is Not Enough
Pierce Brosnan draagt als James Bond Georg Jensen 88 manchetknopen in de openingsscène van The World Is Not Enough (1999), wanneer hij de bank in Bilbao bezoekt.
De driehoekige, pijlvormige manchetknopen zijn van sterling zilver. Op de vork staat 925 S Denmark en het Georg Jensen-logo, op de andere kant is 88 gestempeld.
Zelf vind ik deze knopen net niet helemaal lekker dragen, de vork is best lang, waardoor mijn dubbele manchetten niet helemaal goed op elkaar aansluiten. Ook zijn de zilveren, pijlvormige knopen vrij groot, waardoor ze al snel opvallen. Wanneer de knopen net wat kleiner waren geweest, hadden ze wat subtieler gestaan. Wel vind ik de vorm van de knopen erg mooi.
Op internet kost een paar in goede conditie je zo’n € 250.
Dunhill-model dubbele ring in The World Is Not Enough
Bond draagt de manchetknopen in verschillende scènes, te beginnen met de aankomst van Bond bij de olievelden in Azerbeidzjan, terwijl hij in zijn BMW Z8 rijdt, en bij de ontmoeting met Elektra King op haar bouwplaats. We kunnen de manchetknopen duidelijk zien in het eerste shot wanneer Bond het stuur van de auto vasthoudt.
Na de achtervolgingsscène op ski’s draagt Bond dezelfde Dunhill-manchetknopen in het paleis van Elektra King in Bakoe. De manchetknopen worden later in de film opnieuw gedragen wanneer Bond Elektra King confronteert in haar paleis, tijdens de volgende ontmoeting met M en de actiescène in de pijplijn waar we een van de beste beelden van de manchetknopen krijgen. De laatste keer dat Bond de manchetknopen draagt, is wanneer hij Zukovsky’s Beluga-kaviaarfabriek bezoekt, die wordt vernietigd door de helikopters met cirkelzaagbladen.
Als je deze knopen wil kopen, dan kost je dat rond de € 460.
Dunhill-model parelmoer-manchetknopen in The World Is Not Enough
In Brosnans derde Bond-film draagt hij nog een paar manchetknopen, wederom van Dunhill. Hij draagt ze in het casino van Zukovsky, als Elektra haar inleg verliest. De knopen hebben een zilveren en gouden rand, en daarin zit een schijf van parelmoer. In het midden van de knopen zit een gouden ‘d’ van het Dunhill-logo.
Deze manchetknopen zijn niet makkelijk te vinden, en zijn ook pas recentelijk wat bekender geworden als manchetknopen van James Bond.
Dunhill dubbele-L-vormige-manchetknopen in Die Another Day
Deze sterling zilver Dunhill-manchetknopen zijn te zien als Bond zich verkleedt in het Rubyeon Royale Hotel in Hong Kong. De scène is gevuld met sluikreclame: een Philips-scheerapparaat, Brioni-hemden en Bollinger in een koeler. De manchetknopen van Dunhill zijn vooral zichtbaar als Bond naar de asbak reikt die hij door de spiegel gooit om meneer Chang te onthullen, en als hij het pistool van de ‘masseuse’ afpakt.
De manchetknopen zien eruit als twee L-vormige stukken in elkaar passen. Op een promotiefoto van Brosnan als Bond in een grijs pak met rode das worden zijn manchetknopen duidelijk zichtbaar. Op dit moment zijn de manchetknopen niet te koop op Ebay, maar volgens James Bond Lifestyle zijn ze over het algemeen goed te vinden.
S.T. Dupont-manchetknopen in Die Another Day
James Bond draagt een paar S.T. Dupont-manchetknopen in de film Die Another Day (2002). De manchetknopen worden gedragen met een Brioni-smoking en een wit Turnbull & Asser-hemd, tijdens de Icarus-satellietpresentatie in het Gustav Graves-ijspaleis in IJsland.
De manchetknopen zijn ook duidelijk te zien in een promotie waarin Pierce Brosnan als Bond een Walther P99 vasthoudt. Ze zijn rond, goudkleurig met een donkergrijze metalen ring en gouden centrum.
ST Dupont is gegraveerd in de grijze metalen schijf aan de voorkant. Made in England en ST Dupont zijn gegraveerd in de vork, en Paris en een merkstempel aan de andere kant van de vork.
Volgende week nemen we uiteraard de manchetknopen van Daniel Craig onder de loep, net als die van geestelijk vader Ian Fleming.
Bronnen: Ambassade Gelegenheidskleding, Black Tie, Bond Suits, From Tailors with Love, James Bond Lifestyle en Hemd Voor Hem
Het tweede deel van dit tweeluik lees je via de link.
Nog even dit…
Alles wat James Bond Nederland publiceert, gebeurt volledig op vrijwillige basis en non-profit. Wil je JBN steunen middels een donatie, dan komt dit volledig ten goede aan betere artikelen. Elke cent wordt direct geïnvesteerd in onze website. Doneren kan via het onderstaande bankrekeningnummer. We danken je hartelijk voor je gift.
NL55 RABO 0338 6331 46 ten name van Stichting James Bond Nederland
Corneel Vanfleteren
Jorrit van der Valk
Reageren