Corneel VanfleterenWe zitten al een tijdje zonder James Bond. Tenminste, als je Daniel Craigs expliciete vaarwel in No Time to Die als startpunt neemt als moment waarop we Bond-loos zijn geworden. Ik maak de vergelijking: hoe was dat de vorige keer? Hoe snel zijn de producenten van Pierce Brosnan naar Daniel Craig overgestapt? Er vielen me een paar dingen op.
Die Another Day wordt in 2002 met gematigd applaus onthaald. Het is de meest succesvolle Bond-film van dat moment, en brengt uiteindelijk bijna $ 432 miljoen op. Over de film zelf zijn de meningen verdeeld, en de appreciatie voor de film zakt steeds verder onder het vriespunt. Ondanks de meningen van het publiek, blijft Pierce Brosnan officieel James Bond. Een nieuwe film is nog niet aan de orde, maar Brosnan is nog altijd het gezicht van 007 in merchandise en reclamespotjes.
Alles of niets
Nog voor Die Another Day de bioscopen bereikt, is er al een nieuwe Bond-game in ontwikkeling. Schrijver Bruce Feirstein wordt in 2001 gevraagd om het verhaal te bedenken van een gloednieuwe game met Pierce Brosnan als James Bond. Die game wordt Everything or Nothing (2004), naar de zin die (volgens sommigen, tenminste) aan de basis stond van het bedrijf EON Productions. De game volgt de lijnen van de Bond-films op dat moment: groter is beter, en sciencefiction is niet ver weg. In de game moet Bond de wereld redden van de gemene Nikolai Diavolo (Willem Dafoe) en zijn vernietigende nanobots.
Everything or Nothing wordt door producent EA aangekondigd op 8 mei 2003, en was dus al een tijdje in ontwikkeling. Pierce Brosnan neemt voor het eerst dialoog op voor Bond in een game. Het spel zou al op 4 november 2003 klaar moeten zijn, maar die datum wordt niet gehaald. Everything or Nothing wordt nog gefinetuned tot eind januari 2004, en verschijnt uiteindelijk in de winkels op 19 februari in de Verenigde Staten en op 27 februari in het Verenigd Koninkrijk.
Brosnan onzeker
Amper twee maanden later, op 2 april 2004, komt de BBC met een artikel. Pierce Brosnan klinkt positief over zijn toekomst als James Bond, zo vertelt hij op een persconferentie voor zijn nieuwe film The Matador. Als hem wordt gevraagd wie de volgende James Bond moet worden, zegt Brosnan duidelijk “Ik.” Hij denkt nog niet aan stoppen, Barbara Broccoli en Michael G. Wilson zouden een stuk minder zeker zijn. De planning voor de 21e Bond-film lijkt wel al vast te liggen. In 2005 moet het filmen beginnen, schrijft de BBC nog.
Ze zitten in een malaise van verwarring over hoe ze verder willen gaan met de volgende film. Ze weten waar ze me kunnen vinden als ze me nodig hebben.
Pierce Brosnan
Nu weten we dat er een hoop ideeën waren over de volgende stappen in de reeks. Het is rond deze tijd dat Quentin Tarantino zijn versie van Casino Royale pitcht. Trouw aan het boek, met een jaren vijftig-setting, en mét Pierce Brosnan. Zover komt het nooit.
De geruchtenmolen en de eerste nee
Gedurende de zomer van 2004 komt de geruchtenmolen op gang. Pierce Brosnan zou zijn rol niet verlengen als Bond, klinkt het. Brosnan zelf krijgt het beruchte telefoontje waarin hij door Barbara en Michael bedankt wordt voor bewezen diensten. “Je hebt het geweldig gedaan”, zegt Barbara hem. In de media is Brosnan vrij duidelijk over zijn Bond-avontuur. Op 29 juli 2004 vertelt hij aan Entertainment Weekly: “Dit is het. Ik heb alles gezegd wat ik te zeggen heb in de wereld van James Bond. Bond is een vorig leven, het ligt volledig achter me.” Het is duidelijk, Brosnan is klaar met Bond. En na de zomer gaat de geruchtenmolen verder: eind september beweert de Sunday Mirror dat Dougray Scott het van Brosnan overneemt.
Brosnan moet daarna nog een paar keer verkondigen dat het echt afgelopen is. Men lijkt het niet te willen geloven. Op 14 oktober publiceert Sun Media een eerder afgenomen interview. Pierce vertelt daar al over het telefoontje. “Mijn agenten vertelden me dat ze van gedachten waren veranderd. Het was teleurstellend, het was verrassend. En ik accepteerde mijn einde als Bond na 24 uur in shock.”
Een laatste woord
Er heerst op dat ogenblik doodse stilte in het kamp van EON. Geruchten glijden van het productiebedrijf af als water van een eend. De titel Casino Royale duikt op, het woord ‘reboot’ valt. De naam van regisseur Martin Campbell, die eerder GoldenEye (1995) maakte, wordt rond de jaarwisseling genoemd. Niet EON, maar Brosnan heeft het laatste woord over zijn einde als James Bond. In een blogpost op zijn website op 1 februari 2005 maakt de acteur het officieel.
Ik wil iedereen bedanken die me het laatste jaar gesteund heeft in relatie tot het spelen van James Bond. Het was tien jaar van mijn leven die ik altijd in mijn hart zal dragen en een tijd die ik nooit zal vergeten. En jullie, beste vrienden, stonden aldoor aan mijn zijde. Veel, heel veel dank! Maar aan alles komt een einde, en men moet deze beslissing accepteren. Je kunt er niet op een andere manier mee omgaan dan met een bepaalde waardigheid en de wetenschap dat ik de taak deed naar het beste van mijn vermogen.
Of het afgesproken is met EON, niemand die het ooit zal toegeven. Feit is dat EON amper twee dagen later met een eigen statement komt, daarin bevestigt dat de titel van de 21e Bond-film Casino Royale zal zijn en dat Martin Campbell zal regisseren. De enige verwijzing naar Pierce Brosnan in het persbericht is het noemen van GoldenEye in het lijstje van verwezenlijkingen van Campbell, een film “die Pierce Brosnan met veel succes introduceerde in de rol van 007”. Het persbericht sluit af met het korte zinnetje “Er is nog geen beslissing genomen bij het casten van de rol van James Bond”.
Bond begint
De zoektocht naar de nieuwe James Bond-acteur begint in het voorjaar van 2005. Daniel Craig doet auditie, of liever: de producenten overtuigen Craig om auditie te doen. In mei 2005 zegt Craig gevleid te zijn door de geruchten, maar wil nog niets bevestigen. Hij tekent in alle geheim het contract. De wereld heeft inmiddels door dat Craig bijna Bond is, maar het duurt nog tot 14 oktober 2005 dat het wereldkundig wordt gemaakt: Daniel Craig is de zesde James Bond in de EON-reeks. De beelden van de Britse acteur in het bootje van de marine gaan de wereld rond.
De eigenlijke productie van Casino Royale begint pas maanden later, op 3 januari 2006. Het filmen eindigt op 20 juli. De crew werkt de film af en op 14 november beleeft de film z’n première in de Odeon-bioscoop op Leicester Square. De fans zijn met verstomming geslagen, want de zo betrouwbare Pierce Brosnan is net voorbijgestoken door een nieuweling met veel branie.
Terug naar het heden
Er zitten vijftien maanden tussen de eerste bevestiging van het stoppen van Pierce Brosnan als 007 en de officiële aanstelling van Daniel Craig. Verbazingwekkend kort, lijkt het nu. In het verhaal van toen herkennen we dingen die nu ook spelen. De richting die EON eerst wil bepalen, de radiostilte. Wie weet is een van de gokken van de tabloids wel de juiste, zoals toen. Maar er zijn ook verschillen. De snelheid waarmee Brosnan – van game naar eerste gerucht – aan de kant wordt geschoven, is opvallend. Craig kreeg meerdere overwinningsrondjes: een documentaire, een boek, hij blijft ook opvallend veel aanwezig in compilatiefilmpjes voor de Oscars of 60 jaar Bond.
Brosnan en Craig zijn elkaars tegenpolen. De een wilde niet weg maar moest, de ander stond op een Grieks eiland het vervolg op Knives Out te filmen terwijl hij door EON telkens in herinnering werd gebracht. Als we Craigs terugkeer als Bond en tegelijk bevestiging van zijn laatste film bij Stephen Colbert als startpunt nemen, dan zitten er tot nu meer dan 70 maanden tussen afscheid en de volgende Bond-acteur. Nemen we de oorspronkelijke premièredatum van november 2019 voor No Time to Die met Danny Boyle als uitgangspunt, dan zitten we op ongeveer 43 maanden. Met de aanstelling van Cary Fukunaga en de originele filmrelease in februari 2020 tellen we 40 maanden. Tenslotte zitten we 20 maanden zonder Bond als we kijken naar de definitieve première in september 2021.
Ergens is het niet juist om de twee tijdlijnen met elkaar te vergelijken. Andere tijden, andere situatie. Maar toch valt op hoe snel de Bond-producenten kunnen schakelen naar een volgende film, als ze het willen. Daniel Craig blijft, ongewild, voorlopig nog even hangen als een haast onvervangbaar spook. Maar net zoals Pierce, zoals Timothy, zoals Roger, George en zelfs Sean, zal blijken dat ook hij te vervangen is. Het gebeurt alleen op een heel andere manier dan de vorige keer.
Nog even dit…
Alles wat James Bond Nederland publiceert, gebeurt volledig op vrijwillige basis en non-profit. Wil je JBN steunen middels een donatie, dan komt dit volledig ten goede aan betere artikelen. Elke cent wordt direct geïnvesteerd in onze website. Doneren kan via het onderstaande bankrekeningnummer. We danken je hartelijk voor je gift.
NL55 RABO 0338 6331 46 ten name van Stichting James Bond Nederland
Jorrit van der Valk
Jasper Hartog
mooi stuk, helemaal waar dit alles 🙂