Column: Happy Anniversary 007!

Over twee jaar is het zover: het diamanten jubileum van uw filmheld. Een heugelijk feit, mogen we stellen. Er zijn niet zoveel filmpersonages die het zo lang volhouden.

Oké, Topolino, Tarzan, Robin Hood, Zorro, Dracula, Frankenstein, Maigret, The Saint, OSS 117, Miss Marple, Hercule Poirot, Pippi Langkous — als filmpersonage zijn ze allemaal de zestig gepasseerd, maar geen van allen verscheen zo consequent op het witte doek als 007. En dat mag gevierd worden! Time for an anniversary!

De vraag is alleen: hoe? Lange tijd heb ik hoop gehouden op een diamanten filmjubileum. Bond heeft immers wat met diamanten (en met goud, olie, lood en wodka). Een jubileumfilm te ere van zestig jaar kassamagneet is natuurlijk het mooiste cadeau. En hoewel dat agendatechnisch nog steeds realiseerbaar is, heb ik er een hard hoofd in.

Het ideale plaatje had er als volgt uit kunnen zien: Bond 25 in najaar 2019 (zoals aanvankelijk de bedoeling was) met Daniel Craig voor de vijfde keer als James Bond en Christoph Waltz voor de tweede maal als Blofeld. Gevolgd door het definitieve afscheid van Craig als 007 in oktober 2022, met tevens de laatste keer Christoph Waltz als de S.P.E.C.T.R.E-leider om zijn trilogie vol te maken (iets waar ik persoonlijk nogal veel waarde aan schijn te hechten). Hiermee is het Daniel Craig in zes Bond-films over zestien(!) jaar gelukt een eigen verhaallijn binnen de serie af te dwingen, met als laatste drie films een erebaantje voor aartsvijand number one.

Met No Time to Die, Bond nummer 25, nog immer in het vooruitzicht, is bovenstaande utopie, wat betreft 2022, vooralsnog haalbaar — wat de fantasie betreft staat namelijk alles nog open, we weten immers niet hoe de film waarop we al zo lang wachten eindigt. En hoe langer het duurt voordat we die film kunnen zien, hoe langer de kans bestaat dat er nog wat in het vat zit voor Daniel Craig. Et voilà, niets staat een bijzondere anniversary film nog in de weg.

Nu gaan er inmiddels ook stemmen op voor een verschuiving van No Time to Die naar oktober 2022, om inderdaad aan dat jubileum te kunnen voldoen, met een film van ruim twee jaar oud. Lijkt mij niet de meest feestelijke optie…

In lang vervlogen tijden, tijden waarin eerst ieder jaar en daarna om het jaar een Bond-film in de bioscoop verscheen, waren de filmmakers helemaal niet zo bezig met het vieren van filmverjaardagen. Het tienjarig jubileum van Dr. No in 1972 viel plompverloren tussen Diamonds Are Forever (1971) en Live and Let Die (1973) in. Als de première van Diamonds een paar weken was doorgeschoven, dan was de film uitgekomen in een jubileumjaar (maar net búiten de kerstvakantie, dus niet handig).

Het waren tijden waarin de oudere films nog regelmatig in de bioscoop te zien waren. Met de komst van Roger Moore kregen de films met Sean Connery het predicaat ‘met de échte James Bond’. De oudere en nieuwe films draaiden met groot succes naast elkaar. In 1973 stonden zowel Live and Let Die als Goldfinger (1964)  in de top 10 best bezochte films in Nederland.

Twintig jaar James Bond in 1982 viel onopgemerkt tussen de releases van For Your Eyes Only (1981) en Octopussy (1983) in. Waarbij deze laatste met het samenvallen van het 21-jarig jubileum (James Bond werd meerderjarig) aandacht kreeg met de tv-vertoning van James Bond: The First 21 Years, waarbij niemand minder dan Ronald Reagan, de president van de Verenigde Staten, een goed woordje overhad voor ‘a fellow named Bond’. Ook werd bij Octopussy specifiek ingezet op de ‘dertiende’ film uit de serie, aangezien er op datzelfde moment een andere Bond-film in de maak was bij een rivaliserende productiemaatschappij, het gevreesde Never Say Never Again (1983).

Het eerste grote jubileum werd gevierd met de komst van The Living Daylights (1987), het jaar waarin James Bond zilver mocht aanraken. In het kader hiervan werd een special uitgezonden: Happy Anniversary 007: 25 Years of James Bond. Met hoogtepunten uit een kwart eeuw Bond-films. Roger Moore praatte de filmpjes aan elkaar.

Tijdens dertig jaar James Bond in 1992 bleef het angstvallig stil in de bioscoop. Het was enige tijd geleden dat de laatste film, Licence to Kill, in 1989 in première was gegaan, en de volgende Bond-film, GoldenEye, zou nog tot eind 1995 op zich laten wachten. Wel mochten we de 30th Anniversary Collection aan onze cd-collectie toevoegen. Verder was er op dat moment geen reden voor een feestje; James Bond was na dertig jaar immers op sterven na dood.

Niet dat het er in 2002 met Die Another Day als veertigjarige jubileumfilm beter op was geworden. Bond was door Pierce Brosnan weliswaar het nieuwe millennium ingeloodst, een prestatie op zich, maar creatief gezien had dit alsnog de doodsteek voor 007 kunnen betekenen. Aan de kassa deed de anniversary film het overigens primadeluxe.

Op BBC Two kreeg de jubilaris een mooi eerbetoon: James Bond: A BAFTA Tribute, aangevoerd door Michael Parkinson, met tal van prominenten als gast, inclusief alle Bonds tot dan toe met uitzondering van die enige echte. Dit had het moment geweest om alle Bond-acteurs bij elkaar te krijgen. Het mocht niet zo zijn.

Ook werd een lijn met James Bond-horloges gelanceerd onder het fraaie 40th Anniversary-logo. Alles van speelkaarten tot Johnny Lightning-schaalmodellen kreeg in die tijd dit stempel.

Na dit feestje met een bittere nasmaak qua film werd het langere tijd stil rondom 007. De vijfde rolprent met Brosnan liet op zich wachten, totdat deze uiteindelijk helemaal werd afgeblazen en het wiel opnieuw moest worden uitgevonden met een nieuwe hoofdrolspeler. Daniel Craig mocht James Bond richting zijn gouden jubileum leiden: Skyfall in 2012.

Dit feest werd niet alleen gemarkeerd door een nieuwe film, een bijzonder prettige aflevering overigens die op beeld zelfs afsloot met het 50 Years-logo, ook werd de complete serie voor het eerst in zijn geheel beschikbaar gesteld op blu-ray. In de Bond 50-box was zelfs een plaatsje vrijgehouden voor de jubileumfilm (anders was het de Bond 46-box geweest).

De tentoonstelling Designing 007: Fifty Years of Bond Style ging van start en Taschen kwam met een tafelboek The 007 Archives. De daaropvolgende Oscar-uitreiking bracht een ode aan vijftig jaar James Bond. En met de Academy Award voor beste song voor Adele, vierde 007 dubbel feest. Een mooie afsluiting voor vijf decennia James Bond. Al was het nog mooier geweest als Sean Connery was komen opdagen om het glas te heffen met zijn vijf andere mede-Bonds. Het was achteraf gezien de laatste keer dat het had gekund. Uiteindelijk moesten we het doen met een 2 minutenmontage en een live-optreden van Shirley Bassey.

En dat laatste bracht mij op een idee…

Behalve dat de 007 Store overuren mag draaien met exclusieve en exorbitant dure luxeproducten, zou het niet fantastisch zijn om eenmalig een 60-jarig James Bond-concert te organiseren waarbij alle artiesten die ooit een Bond-song hebben uitgebracht hun eigen nummer ten gehore brengen? Niet voor het geld, maar als opzwepend eerbetoon aan 007. Het enige wat de muzikanten hoeven te doen is 5 oktober 2022 vrijhouden in hun agenda en op tijd aanwezig zijn in de voormalige Millennium Dome in Londen voor de soundcheck. Een unieke gebeurtenis die zijn weerga niet kent.

Laten we niet wachten tot het platina-jubileum, zodat tegen die tijd alleen Adele, Sam Smith en Billie Eilish zonder looprek het podium op hoeven. Nu kunnen ze het nog, Dame Shirley, Sir Tom en Sir Paul.

Happy anniversary 007!