Gert WaterinkEen uitgebreide kijk achter de financiën van de Bond-machine. En waarom het anno 2019 hoog tijd wordt voor radicale, onder Bond puristen nu nog ondenkbare, veranderingen in de bedrijfsvoering van de oudste blockbuster-franchise. Jullie hebben er even op moeten wachten maar, vandaag het derde en laatste deel.
Betere financiën vs. betere kwaliteit
Het vorige deel eindigde we met de sponsorcontracten tussen James Bond en verschillende merken. Hierbij leren vooral dat deze inkomsten niet (direct) bij de filmproducenten in het laatje tolt.
En dus is de financiële winstgevendheid uiteindelijk toch weer hét probleem van de Bond-franchise. Er verschijnt té weinig vers nieuw Bond-materiaal in de bioscoop (én op streamingdiensten). Veel heeft natuurlijk te maken met de onpraktische juridische constructie van de Bond-franchise, een andere reden waardoor Universal Pictures voorzichtig zou kunnen zijn met medewerking aan de franchise. Ook Apple en Amazon, die in 2017 nog samen met Universal meedongen naar de functie van wereldwijde Bond-distributeur, gaan niet meer zonder meer in zee met Barbara Broccoli, Michael G. Wilson en hun boekhouders.
Insiders binnen Apple zeiden zelfs: “In de wereld van Lucasfilm en Marvel voelt de Bond-franchise daarmee vergeleken onderontwikkeld”. En daarbij werd meteen gehint naar niet benut potentieel die de Bond-franchise kan hebben. Diversificatie van de Bond-franchise als serie of spin-off richting bijvoorbeeld TV en streamingdiensten werden (en worden?) door deze deelnemende partijen dus wel degelijk serieus overwogen.
Laat er geen misverstand over bestaan. Ook bij mij heerst er enige scepsis over zulke ideeën. Teveel Marvel-invloed kan zelfs de betere Marvel-films onorigineel laten lijken op de lange termijn. Iets wat de Bond-franchise in het verleden al aan den lijve heeft ondervonden. Dus probeert men het wiel weer uit te vinden. Maar dat kan maar tot op zekere hoogte. James Bond films zijn geen arthouse-producties, hoezeer de huidige Bond producers dit soms willen laten doen doorschemeren. Het blijven in de kern voornamelijk actie-blockbusters en, simplistisch gezegd, ‘vermaak voor het volk’. En net als het immense succes van Bond in de jaren ’60 –we liepen er niet voor weg destijds– is dat nu het geval met de Marvel-films.
Financieel gewin en filmkwaliteit hoeven elkaar ook niet altijd in de weg te staan. Het één hoeft het ander niet uit te sluiten. Films als Black Panther (2018) en Mission: Impossible – Fallout (2018) worden in kritisch opzicht meer geroemd dan SPECTRE en met in achtname van financiële indicatoren als Return On Investment zijn ze zelfs winstgevender dan deze laatste Bond-film.
Met een meer gestroomlijnde bedrijfsvoering voor de Bond-franchise, iets wat nu niet het geval is, kan al veel bereikt worden. Maar het is ook aan de Bond producers Barbara Broccoli, Michael G. Wilson en hun boekhouders om het familiebedrijf steviger, meer verticaal te managen. Meer zoals Kevin Feige doet als Marvel-producer. Harde keuzes maken en met lange termijn-inzicht onderhandelen zijn hierbij van doorslaggevend belang. Gaan we werken aan niet-Bond producties? Of gaan we géén pauzes meer nemen met Bond?
Geven we de rol van Bond aan een acteur die meer welwillend staat tegenover social media, beslissingen van bovenaf en stevig omlijnde contracten? Of nemen we een Craig 2.0 aan die zelf aangeeft als hij weer zin heeft om Bond te spelen? Hakken we de knoop door en breiden we de Bond-franchise uit met nieuwe karakters in spin-offs? Of blijven we Bond-films maken zoals we die altijd gemaakt hebben, ongeacht de risico’s?
Tekenen van verandering
Met het recente nieuws dat Nomi (actrice Lashana Lynch) 007 zou kunnen gaan spelen in No Time To Die, zou er al wat gesleuteld kunnen worden aan de Bond-franchise. Mits goed en scherp geschreven, kan er een opening gevonden worden voor enthousiasme onder recensenten én fans voor het karakter Nomi. Zolang James Bond uiteindelijk weer 007 kan worden, zou het geeneens zo verwonderlijk zijn als dan voor Nomi begonnen wordt aan een spin-off.
Ook de uiterst energieke Amerikaanse regisseur Cary Fukunaga die, laten we wel wezen, als tweede keus is gecontracteerd, kan iets moois afleveren voor de 25e film én voor de lange termijn toekomst van James Bond. Met zijn ervaring als regisseur voor Tv-series als Maniac en True Detective, waarbij hij 440 minuten film regisseerde in krap 100 dagen, zou het zomaar kunnen dat hij met zijn meer Tv-achtige oplossingen als een soortement van problem fixer is aangenomen om No Time To Die naar een goed einde te loodsen. En hij is ook nog eens scenarioschrijver van de aankomende 007-film. Kortom, mits NTTD goed ontvangen wordt, zou Fukunaga ook een goede keus kunnen zijn om het openingsdebuut van een nieuwe Bond-acteur aan te sturen.
De Bond-puristen onder ons geven deze ideeën geen schijn van kans, of willen deze gedachtenspinsels geen schijn van kans geven. Maar gezien de revoluties die filmmaatschappijen in Hollywood nu doormaken en het feit dat de bedrijfsvoering van de Bond-franchise op z’n zachtst gezegd een heikel punt is, zal uiteindelijk ook geheim agent James Bond 007 niet ontkomen aan deze radicale veranderingen. Na No Time To Die bijvoorbeeld stopt acteur Daniel Craig en zit de franchise wéér zonder distributeur. De volgende vragen doemen dan ook op:
Willen we een gezonde organisatorische en financiële toekomst voor de Bond-franchise, waarin naast meer en vakere verschijningsvormen van Bond nog stééds genoeg creatieve ruimte is voor het afleveren van een topkwaliteit-Bond-film?
Of blijven we hangen in de conservatieve en ietwat onrealistische Britse hang naar tradities waarbij we bij voorbaat onze vingers opheffen en luid “Dan maar geen Bond-film!” of “Een spin-off of een Fleming MI6 Tv-serie? Nooit!!” schreeuwen?
Even voor de duidelijkheid. Ik ben op het moment van schrijven absoluut enthousiast over het vooruitzicht naar alweer de 25e Bond-film op zeer korte termijn. April 2020 nadert nu met rasse schreden. Als een klein kind zoek ik weer naar nieuws. En m’n verzameling Bond-boeken neemt nu vooral in dit Bond-jaar weer stevig toe. Maar de lange termijn-toekomst van agent 007 gaat mij ook aan het hart. En die is mij nu te vaag en niet al te positief. Vandaar dat ik de eerste vraag positief beantwoord. There’s No Time To…..Waste.
De Boekhouders van Bond (Deel 1)
De Boekhouders van Bond (Deel 2)
Corneel Vanfleteren
Jorrit van der Valk
Hayco Volkers
Eén woord valt mij in het bijzonder op in dit derde deel: Familiebedrijf. Gaat Bond ten gronde dan kan de hele familie ook wat anders gaan doen. Het zijn een aantal bijzondere ballen die de producers in de lucht moeten houden. Ik gok dat ze min of meer op de oude voet doorgaan.
Ze hebben genoeg geld om betere (fantasierijkere) schrijvers aan te trekken. Er moet dus meer aandacht naar het verhaal. Als een oude zwart wit film uit 1927 mij verhaaltechnisch meer boeit dan menig Bond-verhaal dan lijkt er ruimte voor verbetering op dat punt.
Enfin, ik stel voor dat tegen de tijd dat JBN weer aan een nieuw logo toe is, we de Bond-balans opnieuw opmaken.
Ik vraag me plotseling af of ik nu niet jbn moet typen in plaats van JBN?
Misschien dat de strategie van EON is om schaarste te creëren. De Bond-films alleen op iTunes plaatsen, lijkt inderdaad wat magertjes.
Het idee dat een andere acteur, zoals Nomi (actrice Lashana Lynch) tijdelijk de 007 rol overneemt, komt niet geheel onverwachts. In de boeken gebeurt dat ook wel eens, dacht ik althans, maar toch vind ik het een zwaktebod. Ze geven er duidelijk mee aan niet meer te weten wat ze moeten schrijven.
Bond overleeft de crisis wel, maar willen Pinewood en Shepperton naast de studioruimte die Disney en Netflix de komende tien jaar claimen nog wat ruimte voor Bond overhouden dan zal er wat steviger gepland moeten worden in huize EON. There’s No Time To Waste (leuk gevonden, Gert!)
Over ‘financiële winstgevendheid’ gesproken, de film Joker heeft recent in vijf weken tijd bijna een miljard binnengespeeld. Budget slechts 55 miljoen. Hiermee overstijgt het horrorgenre zijn eigen gebruikelijke ROI.
Op TV heeft ook de detective een grote, trouwe schare fans. Maar Bond is niet echt een detective. Het is een mix van diverse genres, vind ik, maar zonder het tegenwoordig zo populaire fantasy-element, laat staan horror. En daar wringt de schoen als we op zoek zijn naar een grotere winstgevendheid voor Bond. EON zit vast in het karakter van Fleming, maar iets meer fantasierijke scripts moet mogelijk zijn, denk ik. Ik zie hier persoonlijk meer kansen liggen om meer jonger publiek naar Bond te lokken dan een overdaad aan Bondfilms en spin-offs en dergelijke. Veel te vermoeiend en riskant allemaal, zie ik Wilson al denken.
De echte wereld zit idioter in elkaar dan Hollywood tot dusver op het scherm heeft gebracht. Meer geld en aandacht naar het script van Bond en minder naar de geldvretende locaties die overal over de wereld worden aangedaan en waar de zoveelste achtervolging voor de camera’s van de pers en het publiek meer weg heeft van een promotiecampagne dan een interessante toevoeging aan het verhaal.