Review: Roman “Forever And A Day”

“One body. Three bullets. 007 floats in the waters of Marseilles, killed by an unknown hand“. Met die tekst in mijn achterhoofd begon ik aan het nieuwe James Bond-verhaal: Forever And A Day, geschreven door Anthony Horowitz.

In het begin baalde ik. Forever and a Day zou net verschijnen als mijn vakantie naar Spanje begon. Dat betekende nog twee weken wachten eer ik eraan kon beginnen. Maar des te leuker was het thuiskomen toen er een pakje lag met het nieuwe boek. Voordat het boek verscheen was ik al verliefd geworden op de omslag. Die is zo bond-esque!

Tijdens de vakantie had ik eindelijk weer tijd om een boek te lezen en in mijn koffer zat dan ook Moonraker van Ian Fleming. Dat had ik achteraf beter niet kunnen doen. De verwachting van Forever And A Day was voor mij dat ik een Fleming-achtig boek zou gaan lezen. En daar kwam ik bedrogen in uit.

Geen Fleming

Na de eerste twee hoofdstukken had ik het boek weggelegd. Ik kon er niet in komen. Het was zo anders geschreven dan Moonraker. Een mooi voorbeeld daarvan vond ik het aansteken van een sigaret. In Forever And A Day ging het zo:

He gestured at the waiter to take it away, then drew a cigarette, a Du Maurier, out of its signature red packet, already enjoying the comforting of his old Ronson lighter.

En in Moonraker: Bond took out his black gunmetal cigarette-box and his black-oxidised Ronson lighter and put them on the desk beside him.

He lit a sigarette, on the Macedonian bland with the three gold rings round the butt that Morland of Grosvenor Street made for him.

Fleming was dan ook een schrijver die oog had voor detail en die dat, naar mijn mening, op een hele mooie manier kon toevertrouwen aan z’n papier. Juist deze verschillen tussen Fleming en Horowitz lagen voor mij zover uit elkaar. Ben ik nog wel een James Bond-boek aan het lezen, dacht ik, of is het een boek waarvan de hoofdpersoon (toevallig) James Bond heette?

Met die gedachte had ik het boek snel afgeschreven. Later kwam ik hierover in gesprek met Don Zuiderman, die bij James Bond Nederland de podcast maakt. Dankzij zijn visie ben ik anders gaan kijken naar het boek. De gedachte van Ian Fleming moest ik helemaal loslaten. En met die insteek ben ik het boek nogmaals gaan lezen.

Anthony is natuurlijk geen Fleming. Hij pretendeert ook niet te schrijven zoals Fleming. Maar wel om recht te doen aan de wereld die hij gecreëerd heeft. Don Zuiderman

Bond-waardig

Dankjewel Don! Met een frisse blik ben ik het boek nog een keer gaan lezen. Halverwege kwam dan ook de vraag in me op: waarom is dit dan een James Bond-boek? De antwoorden begonnen tot mij te komen. Er heerst namelijk een vorm van rust in het hele verhaal. Er is tijd genomen om dialogen goed uit te schrijven; de achtergrond-informatie wordt uitgebreid omschreven, zonder dat er teveel details naar voren worden gebracht.

Dit zou de lees-ervaring lastiger kunnen maken. En Ian Fleming had daar nog wel eens een handje van: de subplots werden benadrukt in het verhaal. Dus net als een soortgelijke vraag die je kan stellen bij de James Bond-films: wát maakt een James Bond-film een James Bond-film?

Voor Forever And A Day geldt precies hetzelfde. Het verhaal heeft de klassieke ingrediënten voor een 007-verhaal: exotische locaties, het casino, het gesprek met ‘M’ en ga zo maar door. De manier van schrijven, de ingrediënten: alles aan deze roman maakt dit voor mij een Bond-roman pur-sang; eentje die zeker in de boekenkast thuishoort.

Achtergrond

Het verhaal van Forever And A Day speelt zich af vóór de gebeurtenissen uit de roman Casino Royale. Daar heeft Anthony Horowitz dan ook gebruik van gemaakt: je leest hoe het ontstaan van bepaalde zaken die in volgende romans voor Bond gewoongoed zouden gaan worden.

Een voorbeeld zijn de Morlands-sigaretten. En natuurlijk hoe hij Bond zijn 00-status heeft gekregen en hoe dit, gedurende het verhaal, ook weer terug komt. De roman is voornamelijk gesitueerd in de Franse haven van Marseille.

In de tijd waarin het boek zich afspeelt had deze haven te maken met de grootste stroom vluchtelingen na de Tweede Wereldoorlog. Hierdoor ontstond er veel corruptie. De inhoud van Forever And A Day is dan ook niet geheel onwaarschijnlijk.

Sterker nog: ook op dit moment wordt een groot deel van de haven aan de Franse Zuid-kunst min of meer bepaald door criminele organisaties. Zo zien we dus dat het verleden weer actueel is geworden.