Gert WaterinkHet tijdperk Craig houdt er qua posters een heel eigen design-filosofie op na. Door sommigen geliefd, en anderen gehaat. Tijd om de verdieping op te zoeken.
Met No Time To Die nemen we afscheid van de zesde acteur die Ian Fleming’s wereldberoemde karakter gestalte gaf. En daarmee eindigt ook een behoorlijk eigengereid poster-tijdperk. Tijd voor een kritische terugblik.
Kort stukje geschiedenis
Als we Bond filmposters bespreken, dan ontkomen we niet aan het vermelden van enkele beroemde poster tekenaars. Tekenaars als Mitchell Hooks (Dr No), Frank McCarthy & Robert E. McGinnis (Thunderball t/m The Man With The Golden Gun), Bob Peak (The Spy Who Loved Me, 1977), Dan Goozee (Moonraker, Octopussy, A View To A Kill). Bill Gold (For Your Eyes Only, fotografie), Brian Bysouth (For Your Eyes Only, getekende versie; The Living Daylights, 1987) Vic Fair (A View To A Kill, 1985) en Michel Landi (Never Say Never Again, 1983) gaven James Bond een belangrijk gezicht nog voordat hij met z’n avonturen in première ging.
Maar elke Bond-film, ook al is het een wereldberoemd merk, wordt onder een ander gesternte geboren. Noem het Coronavirus en menigeen weet wat er bedoeld wordt. Zo verging het ook alle voorgaande Bond-films. The Spy Who Loved Me was wellicht de eerste Bond-film die veel aanloopproblemen kende. Rechtzaken met Kevin McGlory, producer Harry Saltzman die uitgekocht moest worden, en minder interesse voor Bond uit de belangrijke zeer competitieve Amerikaanse markt, noopten EON Productions en United Artists om de publiciteitscampagne anders op te zetten.
Moderner
Focus groups in de Verenigde Staten waren namelijk wat moe geworden van Bond’s aloude pose met pistool. Voor de postercampagne werd poster artist Robert McGinnis opzijgeschoven en tekenaar Bob Peak moest een meer moderner, jaren ‘70 gevoel geven aan een Bond-productie die veel groter was dan z’n voorganger. Hij kreeg Cubby’s fiat. Niet zozeer omdat hij in Hollywood al z’n sporen had nagelaten, maar vooral omdat McGinnis behoorde tot die ‘oude stijl’ die beeldbepalend werd voor de financiële flop The Man With The Golden Gun (1974).
In onderstaande film zie je een briefing van Hy Smith (toenmalig Vice President Worldwide Advertising & Publicity United Artists) samen met z’n evenknieën uit het Verenigd Koninkrijk Saul Cooper (EON Head of Publicity), John Willis (EON) en de rest van het team aan grote namen uit de advertising wereld. Overigens zonder acteur Roger Moore, die veelal dit soort beslissingen overliet aan Albert R. Broccoli:
Hoofd Marketing & Publicity
Ook in het tijdperk Craig zijn het de marketing & publicity afdelingen van de grote filmmaatschappijen die zich stevig roeren in de publiciteitscampagnes. Filmposters maken daar natuurlijk nadrukkelijk deel van uit. Waren in de jaren ’70 managers zoals John Willis (EON Productions) en Hy Smith (United Artists) die verantwoordelijk waren voor de promotiecampagnes, sinds Daniel Craig begon aan z’n avontuur als 007 trok Anne Bennett aan de touwtjes. Als ‘Director Marketing & Publicity’ voor EON Productions deed ze dat overigens al tijdens de Bond-films met Pierce Brosnan.
Natuurlijk hebben ook bij de komende Bond-film No Time To Die alle key decision makers invloed op de promotiecampagne. Vooral nu EON Productions, veel meer dan vroeger, afhankelijk is van externe partijen voor de globale distributie, mag je verwachten dat Universal Pictures (buiten de VS), MGM en United Artists Releasing (in Noord-Amerika) niet zondermeer akkoord gaan met de ideeën die zij aanvoeren voor een effectieve poster-campagne. Toch is het nog steeds EON Productions die in creatief opzicht het laatste woord heeft. Meer zelfs dan in de jaren ’70. Met Casino Royale (2006) werd dat andermaal duidelijk. Bond fans weten dat alle cast en crew voor de 21e Bond-productie opdracht kregen van Barbara Broccoli en Michael G. Wilson om éérst maar eens goed de eerste roman van Ian Fleming te lezen (Martin Campbell). Hetzelfde gold voor Anne Bennet en haar team met onder meer assistent-manager Stephanie Wenborn. De meer lichtvoetige, kleurrijke poster-campagnes uit het Brosnan-tijdperk moesten plaats maken voor een serieuzere benadering.
Die andere onofficiële baas
En het was niet alleen EON Productions die deze eerste productie van een romanverfilming steviger naar zich toe trok. De belangrijkste persoon in dit geheel, de zesde acteur die James Bond ging vertolken, Daniel Craig, kreeg behoorlijk wat invloed achter de schermen. Daar waar Albert Broccoli en regisseur Guy Hamilton nog smalend de scriptcorrecties van Sean Connery voor Goldfinger (1964) negeerden, sloegen Barbara Broccoli en Michael Wilson met Daniel Craig een geheel andere weg in. De Bond-acteur kreeg vanaf dat moment een groter aandeel in het creatieve besluitvormingsproces. En er werd dus ook flink wat meer verwacht van Daniel Craig. Hij zegt erover:
Je moet gewoon geen vrije dagen opnemen bij het maken van een Bond-film. Je moet je er volledig op concentreren. Als er ‘vrije dagen’ zijn (niet op de set hoeven zijn), dan werden die ingepland met vergaderingen over filmposters, de filmmuziek en hoe de film eruit kwam te zien. Ik hóúd van het maken van films, dus dat is in mijn beleving absoluut onderdeel van het gehele proces.
Ook op andere vlakken kreeg Daniel Craig het laatste woord. Zijn tegenspeelsters bijvoorbeeld zijn de afgelopen Bond-films veelal een keuze van Daniel Craig, waarbij screen tests van nieuwe acteurs en actrices in een wat ander daglicht kwamen te staan. Om nog maar niet te spreken van ideeën die hij had voor een nieuwe regisseur (Sam Mendes bv). Sean Connery zou maar wat graag zo serieus genomen worden in alle aspecten van de filmproductie toen hij nog James Bond was.
Schaalvergroting in marketingpromotie
Bij het opzetten van de marketing- en promotiecampagne voor James Bond films is er sinds de beginjaren erg veel veranderd. Daar waar vroeger EON Productions enkel een poster-tekenaar hoefde te contracteren, zijn het nu grote entertainmentmarketingbureaus waarmee onderhandeld wordt. In dat opzicht is het gehele proces van het ontwerpen van een filmposter ook radicaal veranderd. Nu zijn het fotografen, digital artists (even met een schuin oog kijkend naar onze redacteur Joey Verseput), tekenaars, UX writers, ‘motographers’ (Google deze even) en unit photography managers die moeten rapporteren aan de managers van deze advertising agencies over de totstandkoming van zo’n nieuwe poster. Een legendarische tekenaar als Robert McGinnis (94 jaar nu) zou wellicht vraagtekens hebben gezet bij deze ontwikkeling.
Voor Casino Royale opteerde EON Productions uiteindelijk voor twee grote marketingbedrijven die de poster-campagne mochten overzien: Vox And Associates (VOX 360, verantwoordelijk voor de opzet van de teaser-campagne) en Empire Design (voornamelijk in de afrondende fase). Op het eerste gezicht zijn hun poster-uitingen voor Casino Royale dan ook veel grauwer dan voorgaande Bond filmposters. Let ook even op het gebruik van het stijlvolle lettertype Century Gothic Regular. Heel anders dan het Britannic Bold-lettertype van Die Another Day (2002).
Gosse Drent
Jorrit van der Valk
Reageren