Een uitgebreide kijk achter de financiën van de Bond-machine. En waarom het anno 2019 hoog tijd wordt voor radicale, onder Bond puristen nu nog ondenkbare, veranderingen in de bedrijfsvoering van de oudste blockbuster-franchise.
In Hollywood is op dit moment een revolutie gaande die zân weerga niet kent. Vooral op commercieel en financieel vlak is daarbij van alles merkbaar. Denk aan de recente remake van The Lion King (2019). Menigeen merkt hierbij de vrijwel ongenaakbaar geworden macht van Disney op, mede dankzij verschillende âhostile takeoversâ (om maar even Elliot Carverâs vocabulaire te gebruiken). Overnames en fusies zijn in de filmwereld niet iets nieuws. Een James Bond-fan kan daar over meepraten. De talloze teloorgangen en wederopstandingen van filmbedrijven MGM en United Artists worden door ons vaak aangehaald. Alleen de schaal waarmee dat nu gebeurt is radicaal veranderd. Dat kan verstrekkende gevolgen hebben voor âonzeâ geliefde Bond-franchise. En is misschien nodig ookâŠ
Een nieuwe fusie in Hollywood
Vorige maand onthulden Paramount Pictures (onderdeel van Viacom) en CBS Television (waar het Amerikaanse streaming platform CBS All Access onderdeel van uit maakt) dat hun fusieplannen zijn afgerond. Het nieuwe bedrijf heet nu ViacomCBS. Tot aan deze fusie leverde het bestaan van deze twee entertainment-bedrijven flink wat juridische problemen op, onder meer voor de bekende Star Trek-franchise. Zo bezat Paramount de aparte filmrechten voor het Star Trek-merk, terwijl CBS enkel de televisierechten in handen had (ja, ook dat kan nog uitgesplitst worden). Nu de Star Trek-rechten weer onder Ă©Ă©n paraplu vallen, krijgt Star Trek weer de kans om gestructureerd te groeien als franchise en om in creatief opzicht de wereld van Trek weer kloppend te maken. Daar ontbrak het de laatste tijd aan. Reken maar dat het ontwikkelen van films nu in samenhang gaat gebeuren met de nieuwe TV-series Star Trek: Discovery (2017-) en Star Trek: Picard (2020).
En daar houdt het niet op. Zoals menig Bond-fan weet is de Mission: Impossible-franchise eigendom van Paramount Pictures. Met het nieuwe bedrijf ViacomCBS, dat nu ook streamingsdienst CBS All Access beheert, is er nu ineens veel meer mogelijk. Denk daarbij aan het opstarten van een parallelle Mission: Impossible TV-serie die het wel en wee van de Impossible Mission Force nadrukkelijker onder de loep gaat nemen. De aankomende nieuwe baas van ViacomCBS, Joe Ianniello, is zich daar terdege van bewust: âSchaalgrootte wordt [in het tijdperk van o.a. Marvel] veel belangrijker. Daar moet je op inspringenâ.
En nog veel meer âhostile takeoversâ
Naast bovenstaande voorbeeld weten we ook allemaal het voorbeeld Disney aan te halen. Het bedrijf is de afgelopen jaren nietsontziend flink op roverspad gegaan. Op zijn weg heeft het daarbij Lucasfilm Ltd. (Star Wars & Indiana Jones), Marvel Entertainment (The Avengers, Iron Man) en dit jaar nog 21st Century Fox (eigenaar van X-Men en de Die Hard-franchise) opgeslokt. Vooral die laatste overname heeft heel wat voeten in de aarde gehad. De gevolgen kunnen daarbij ook negatief uitpakken voor dié franchises die weinig geld in het laatje brengen. Zo is de geplande Die Hard-prequel van regisseur Len Wiseman deze week definitief de prullenbak ingegooid. De film zou het verhaal vertellen van een jongere John McClane en ook Bruce Willis zou hierbij weer acteer-taken op zich nemen.
Maar de Die Hard-franchise verkeerde al langere tijd in moeilijk vaarwater. Waarbij de eerste drie Die Hard-films elkaar nog redelijk vlug opvolgden âze verschenen alle drie in een tijdsbestek van zeven jaarâ duurde het erg lang voordat de vierde film in de bioscopen verscheen. Live Free Or Die Hard was in 2007 een redelijk succes, maar het zes jaar later geproduceerde A Good Day To Die Hard was in financieel en creatief opzicht een grote flop. Niet voor niets wil Disney zich dan niet branden aan de risicoâs van nog een Die Hard-film. Wellicht wil Disney zelf de regie in handen nemen aangaande John McClane, maar al met al geeft dit voorbeeld aan dat ook actie blockbusters niet veilig zijn voor de toorn van grote filmbedrijven.
Bovenstaande voorbeelden worden nauwlettend in de gaten gehouden door sommige Bond fans. En de traditionalisten onder ons zijn duidelijk: als de rechten van James Bond overgenomen worden door een andere filmmaatschappij, dan is James Bond definitief dood. Hetzelfde geldt voor andere plannen, zoals het produceren van een spin-off. Zoiets zou ultiem verraad zijn aan het adres van de Bond fans. Ian Fleming en Albert âCubbyâ Broccoli zouden beiden spontaan opstaan uit hun graf! De recente kritiek op het nieuws dat ook het karakter Nomi uit No Time To Die (tijdelijk) de 007-code weleens zou kunnen overnemen, geeft aan dat Bond fans zich geen voorstelling kunnen maken van radicale vernieuwingen binnen de franchise.
Maar gezien de ontwikkelingen in Hollywood wordt het misschien tijd om ons hiervoor op voor te bereiden. Los van wat dit in creatief opzicht zou kunnen betekenen voor de Bond-franchise, moeten deze veranderingen in het licht van commercie, financiën, omzet- en winstgroei bezien worden. Hoe teleurstellend dat op het eerste gezicht mag zijn, Bond is en blijft nog steeds een moneymaker.
Een financieel paragraafje
In financieel opzicht is er wel wat te zeggen voor schaalvergroting en diversificatie van de Bond-franchise. Laten we er geen doekjes om winden: de Bond-franchise is in financieel opzicht bij lange na niet meer het succes van pakweg 50 jaar geleden. Los van de wereldwijde box office omzet (kaartverkoop-opbrengsten, dus bioscoopkaartje X aantal bezoekers), dat wij Bond fans maar al te graag als graadmeter gebruiken voor het succes, kijken entertainment-bedrijven als Disney (Marvel), Comcast (Universal), Apple, ViacomCBS (Paramount) en Amazon vooral naar het rendement op de investeringen, de in bedrijfseconomische termen omschreven âROIâ (Return On Investment: in het geval van filmproducties de verhouding tussen kaartverkoop-opbrengsten en marketing/productie-investeringen).
Het is dat laatste percentage waar het aan ontbreekt bij de Bond-franchise. Een film als SPECTRE had al een enorm productiebudget van om en nabij de $300 miljoen. Tel daarbij op het marketing- en promotiebudget waardoor er al gauw zoân $200 miljoen extra aan investeringen bovenop geteld moet worden, en de ROI van SPECTRE is toch wel aan de erg lage kant als je het afzet tegen de wereldwijde box office opbrengst van $880 miljoen: een mager percentage van rond de 76%. Daar wil een bedrijf als Disney niet mee dood gevonden worden. Neem dan een film als Avengers: Endgame (2019). Tot dusver heeft de film $2,8 miljard in het laatje gebracht. Dan is het makkelijker om jouw aandeelhouders voor te houden dat gigantische, maar ook gerichte investeringen ($556 miljoen, marketing Ă©n productie) zân vruchten kunnen afwerpen. Zie daar dan een ROI a 503 %.
Het mag dan logisch zijn dat diversificatie vaak het antwoord is op het opkrikken van de Return On Investment. Ethan Hunt en consorten kunnen straks onder de ViacomCBS-vlag ook winsten halen uit een TV-serie. Universalâs eigen Fast & Furious-franchise heeft dit spelletje nu ook door, door met een eerste eigen spin-off op de proppen te komen: Hobbs & Shaw (2019) draait nu in de bioscopen. Om nog maar niet te spreken van het inmiddels grotesk geworden Marvel-universum. Uitbreiding van het filmportfolio per gegeven franchise-merk kan zo dus financiĂ«le risicoâs indammen. En Bond dan? Als we voor het gemak SPECTRE als voorbeeld nemen en zien dat Sony/MGM/EON enkel eens per vier jaar winst kunnen oppotten, dan wordt het een triestig financieel plaatje.
De Boekhouders van Bond (Deel 2)
De Boekhouders van Bond (Deel 3)
‘Daar wil een bedrijf als Disney niet mee dood gevonden worden.’ Haha!
Dank voor het interessante overzicht!
Zolang er bij acht van de tien films geld bij moet, zie ik de Bond-films nog niet echt in de gevarenzone komen. Wel moet Bond goedkoper geproduceerd worden. Zeker 100 miljoen goedkoper. Dat kunnen ze bij Mission Impossible ook. 200 miljoen voor marketing voor Bond is ook ronduit krankzinnig. Ze doen alsof nog nooit iemand van Bond gehoord heeft. Maximaal 150 miljoen dus voor marketing van nu af aan, stel ik voor. Ik heb de afgelopen tien seconden dus al 150 miljoen voor Babs verdiend.
Ik moet nog zien of nieuwe tv of online activiteiten zoals spin-offs honderden miljoenen extra in het laadje brengt. Op het uitmelken van het format ben ik zoals zovelen ook tegen.
We kunnen wel betere scripts voor Bond gebruiken.
De Jonge Gregg Wilson beschikt hopelijk over voldoende spirit om het straks over te nemen van Michael en daarmee bezig te gaan. Er blijft zoveel liggen qua storytelling waar spy-thrillers gebruik van kunnen maken. En een beetje meer spanning en suspense kost niets. Nadeel is dat Bond geen fantasie of horror is. Voor beiden bestaat nu eenmaal de grootste doelgroep.
Ik heb nog even gekeken of Mission: Impossible het nu zoveel beter doet qua releases.
MI komt gemiddeld om de 3,6 jaar uit.
Bond komt gemiddeld om de 2,3 jaar uit.
Cubby heeft nog steeds niets te klagen.
De technologische veranderingen baren wel zorgen. Traditionele partijen als filmmaatschappijen en bioscoopketens gaan het afleggen tegen de rijke Tech-bedrijven die de filmindustrie ontdekt hebben. Niet verbazingwekkend want in een land als Engeland is de creatieve sector, en dan met name de filmindustrie, zo ongeveer de enige die nog groeit.
Tja, hoe maak je een Bond-film zonder 300 miljoen uit te geven – want die moet immers ook weer terug naar de gulle gever?