Gert Waterink48 uur zijn bijna verstreken na het grote nieuws dat regisseur Danny Boyle zijn handen heeft afgetrokken van het Bond 25 project. Een mokerslag voor de gemiddelde Bond-fan, maar wellicht niet geheel onbegrijpelijk na het verschaffen van inzicht in het besluitvormingsproces van Bond producers Barbara Broccoli & Michael Wilson en co-producer Daniel Craig.
Na vandaag wordt stilaan ook duidelijk hoe dit heeft kunnen gebeuren. De relatief betrouwbare kranten The Guardian (meer progressief georiënteerd) en The Daily Telegraph (meer conservatief) deden hun relaas vanmorgen. Ook filmsites als Indiewire gingen in op de zaak. Zodat stilaan een globale tijdlijn met oorzaken en aanleidingen voor het vertrek van Boyle kan worden opgemaakt. Een opsomming in min of meer chronologische volgorde:
- Zo bleken de producers Barbara Broccoli & Michael Wilson en co-producer Daniel Craig bijna wanhopig op zoek te zijn naar een ‘auteur regisseur’, een regisseur met een stevig CV onder zijn/haar naam en met de nodige film award nominaties. Regisseur Denis Villeneuve viel af wegens scheduling conflicts en ook Christopher Nolan gaf aan Bond 25 niet te willen regisseren. Daarná is de keus begin dit jaar op Danny Boyle gevallen, en deden de Bond producers alles om Boyle aan boord van de Bond-machine te krijgen. Broccoli en Wilson hadden het er zelfs voor over om een compleet afgemaakt scenario van Neal Purvis & Robert Wade op te offeren.
- Daarna stond regisseur Boyle er medio maart op om zijn vaste scenarioschrijver John Hodge al het schrijfwerk te laten doen (met overigens een behoorlijk groot team van andere vaste Boyle-medewerkers). Naar verluid zou dit bij Barbara Broccoli al tot wrevel hebben geleid.
- Het script van John Hodge zou zich focussen op de hedendaagse geopolitiek, en de opmars van een nieuwe Koude Oorlog. Daarbij zou ‘Russische geopolitieke interventie’ (in Westerse politiek?) ook een belangrijk onderdeel zijn. Dit zou verklaren waarom er in een recente casting call gevraagd werd om een acteur die een Russische uitziende schurk zou moeten spelen. De producers zouden zo’n verhaal te politiek gevoelig vinden, waardoor hier al een meningsverschil ontstond.
- Verder zou het script ook ingaan op de huidige #MeToo en #TimesUp bewegingen, wat volgens de producers net wat te controversieel zou zijn. Daarin zou de titelrol (James Bond) zelfs voor het grootste deel van de film in de cel kunnen belanden. Ook dit zou voor de producers onbespreekbaar zijn geweest.
- Na deze meningsverschillen, zou een directe aanleiding voor het verlaten van Danny Boyle als regisseur het besluit van hem zijn om voor de schurkenrol de relatief onbekende Poolse acteur Tomasz Kot te casten. Naar verluid zou dit een te ‘links’ besluit zijn geweest. Acteur (en co-producer) Daniel Craig heeft altijd een stevig aandeel in casting-besluiten.
- EON Productions wilde niet het risico lopen om een groot deel van het publiek (doelgroep) van zich te vervreemden, door zuiver en alleen op talent te focussen en minder op naamsbekendheid.
- En tot slot zou acteur Daniel Craig de doorslag gegeven hebben. Een directe botsing tussen Boyle en Craig is uiteindelijk de aanleiding geweest om regisseur Danny Boyle de deur te wijzen. Men zou zelfs gezegd hebben dat EON erop stond om Daniel Craig toe te voegen in het persbericht van afgelopen dinsdag.
Hoe nu verder?
Men was, ondanks bovenstaande meningsverschillen, al behoorlijk ver met pre-productie van Bond 25. Zo stonden EON en Danny Boyle op het punt om knopen door te hakken inzake het casten van rollen. Maar met zo’n laat vertrek van een regisseur zo vlak voor aanvang van principal photography, heeft dit natuurlijk verstrekkende gevolgen voor de voortgang van Bond 25.
Aanpassen van het John Hodge-scenario
Een optie is om er allereerst voor te kiezen het scenario van John Hodge als leidraad te nemen, en dit lichtjes aan te passen door Bond-veteranen Neal Purvis & Robert Wade. Tenminste, als het schrijversduo dit wil. In het verleden is dit overigens al gedaan.
In 2010 werd het script Once Upon A Spy van Brits scenarioschrijver Peter Morgan al eens afgekeurd door de Bond-producers (overigens gebeurde dit veel eerder in het productieproces), maar belangrijke plot-onderdelen, zoals de dood van ‘M’ en gebeurtenissen uit haar verleden, werden wel overgenomen door de uiteindelijke scenarioschrijvers van Skyfall (2012), Neal Purvis & Robert Wade en John Logan.
Dit zou ook gedaan kunnen worden met het script van John Hodge. Voordeel hiervan is dat het verdere casting-proces niet meteen in gevaar hoeft te komen en men op dezelfde voet door kan gaan. Ook eventuele locaties kunnen dan grotendeels intact blijven.
En voor de regie zou men dan redelijk vlot kunnen kiezen voor de eerder genoemde, maar minder bekende Britse regisseurs Yann Demange en/of David MacKenzie. Beide regisseurs hebben nu een redelijk lege agenda. Ook Christopher McQuarrie wordt her en der genoemd en zijn planning is niet relatief druk te noemen.
Ook voor de nieuwe filmdistributeurs en financiers van de 25e Bond film, Universal Pictures (wereldwijd) en Annapurna Pictures (Noord-Amerika) zou dit het meest ideale scenario kunnen zijn. Vergeet niet dat EON Productions nooit zélf de geldschieter is van de Bond-machine. En ook MGM financiert maar voor een klein deel.
Net als Sony/Columbia Pictures in het verleden, zal ook Universal/Annapurna de grootste geldschieter zijn. Afwijken van de geplande releasedatum van november 2019 zou voor hen dus een grote (financiële) aderlating kunnen betekenen.
Maar er zijn ook nadelen
Met het aanpassen van dit scenario zal er tussen nu en december echt flink hard doorgewerkt moeten worden. En daarbij bestaat het risico dat voor veel rollen (cast) en functies (crew) de beste opties niet meer beschikbaar zijn. Immers, niet voor niets wilde EON Productions niet overstag gaan om de Poolse acteur Tomasz Kot te contracteren. En het is nog maar de vraag of Neal Purvis, Robert Wade en een nieuwe regisseur aangewezen willen worden als ‘tweede keus’. Want dat is hier wel het geval.
John Hodge-scenario weggooien, Purvis/Wade-scenario weer gebruiken
Dit lijkt een goed idee. Het huidige vertrek van Danny Boyle is namelijk grotendeels terug te herleiden naar ‘creatieve meningsverschillen’ over het ‘radicalere’ scenario van John Hodge. Met het afstoffen van het werk waar Neal Purvis & Robert Wade in 2017 en begin 2018 mee bezig zijn geweest, zou er naar een meer typische formule-film toegewerkt kunnen worden. Dus een wat minder politiek gevoelig script, maar wel met wat meer typische Bond-elementen. Ook zou dit scenario wat meer kunnen aansluiten op de gebeurtenissen uit Spectre (2015).
Nadelen
Het grote probleem hiervan is, dat er veel meer op de schop moet om een 25e Bond film op basis van dit scenario mogelijk te maken. Want sinds maart zijn de producers in het pre-productie proces zich volledig gaan focussen op het idee van Danny Boyle en John Hodge.
Zaken als casting-beslissingen, planning van locaties, contracteren van een nieuwe production designer (Mark Tildesley) en stunt cöordinator (Olivier Schneider), afhuren en inplannen van de Pinewood Studios (007 lot), tekenen van de deal met Universal Pictures en Annapurna Pictures; het gehele pre-productie proces van Bond 25 is gaan draaien om het script van John Hodge.
Dus als men besluit om dit originele scenario van Neal Purvis & Robert Wade weer van stal te halen, dan betekent dit, nog meer dan met het John Hodge-scenario, dat Bond 25 vertraging op gaat lopen. Dan zal de Bond-fan nog minstens tot november 2020 of zelfs tot 2021 moeten wachten op Bond 25.
En zelfs voor acteur en co-producer Daniel Craig kan dat te gortig zijn. Met als gevolg dat nu het gerucht de kop opsteekt dat Daniel Craig er echt de brui aan gaat geven (vergeet niet dat Craig meermaals heeft aangegeven zich eerst te willen richten op Bond 25, en daarvoor veel andere projecten, zoals de TV-Serie Purity, op de lange baan heeft geschoven).
De twee scenario’s samenvoegen?
Tot slot zou men er nog voor kunnen kiezen om elementen van het scenario van John Hodge en het scenario van schrijversduo Purvis/Wade samen te voegen in een herschreven script. Maar ook dat zal een tijdrovende klus zijn.
Langzamerhand wordt nu wel duidelijk hoe de ‘bombshell’ van afgelopen dinsdagavond heeft kunnen gebeuren. En dat zijn niet specifiek juridische zaken.
Nee, Bond producers Barbara Broccoli, Michael Wilson en co-producer Daniel Craig hebben een duidelijke keuze gemaakt om een stevige, lange pauze in te lassen.
Vlak na de première van Spectre heeft EON Productions de keuze gemaakt om de pre-productie van Bond 25 volledig te laten afhangen van de wensen van acteur Daniel Craig. Er is dus bewust gekozen voor een lang ingelaste pauze tussen de première van Spectre en pre-productie van Bond 25 (tenminste anderhalf jaar).
Twijfelachtige keuzes
Ook heeft EON Productions bewust de keuze gemaakt om andere filmprojecten te starten. De lancering van een complete website voor EON met daarin de vermelding van alle op handen zijnde filmproducties, geeft daarbij aan dat de focus van Barbara Broccoli & Michael Wilson definitief een andere is dan hun illustere (stief)vader, wijlen Albert “Cubby” Broccoli.
En het mag duidelijk zijn dat de té starre focus van Broccoli & Wilson om per sé een ‘auteur regisseur’ (lees: dure, zeer bekende Oscar-winnende regisseur) in te huren in een laat stadium, risico’s met zich mee brengt. En die risico’s zijn nu werkelijkheid geworden. Sam Mendes en Marc Forster hadden al specifieke wensen, maar naar nu blijkt heeft Danny Boyle daar flink wat schepjes bovenop gedaan.
Vooral voor de Bond-fan is bovenstaand besluitvormingsproces behoorlijk teleurstellend om te lezen. Want we kijken nu echt aan tegen een vertraagde Bond-productie met alle gevolgen van dien, maar óók tegen een haastklus van jewelste met alle gevolgen van dien.
De creatieve controle van de Broccoli-familie lijkt een beetje zoek te raken. Tel daarbij op alle geruchten die de afgelopen maanden/jaren de revue zijn gebaseerd (een loslippige Daniel Craig, een fanatiek twitterende Idris Elba, en de keur aan negatieve editorials die op het moment van schrijven gepubliceerd worden), en je snapt dat de Bond-franchise op dit moment niet in een bijster goede staat verkeert.
Maar de Bond-fan zal de moed erin houden, en misschien krijgen ‘we’ alsnog ‘onze’ felbegeerde 25ste James Bond-film in november van het volgende jaar.
Jasper Hartog
Gosse Drent
Neal Purvis en Robert Wade moeten – zelfs als ze met klappende deuren zijn vertrokken – het vastgelopen schip mee helpen vlot trekken, vind ik. Ze hebben immers genoeg te danken aan EON.
Het is ondenkbaar dat bij vorige Bond films geen ernstige meningsverschillen aan de orde zijn geweest. Alleen met mensen die over de teamgeest beschikken om tijdens de moeilijkste productiemomenten samen te kunnen blijven werken (hallo Boyle, lees je even mee!) kun je dergelijke omvangrijke producties tot een eind brengen – of in dit geval überhaupt beginnen. Boyle kan dat klaarblijkelijk onvoldoende. Volgens mij bewijst hij hiermee zijn eigen carrière ook geen dienst.
Dat het er erg heet aan toe kan gaan ten kantore van EON op het Pinewood terrein, bewijst de volgende anekdote. Na afloop van elke Bondproductie staan er in de overwegend van hout opgetrokken productiekantoren altijd wel deurkozijnen uit het lood door de talrijke met dichtslaande deuren afgeronde discussies. Maar de deuren ging in het verleden ook altijd weer open en samen zochten de verschillende departments alsnog naar een oplossing.
Als de productie er eenmaal op zat herstelden een aantal timmerlieden van Pinewood discreet al het scheve houtwerk op het terrein. Het is een goed bewaard geheim dat de kosten al sinds begin jaren zestig met liefde gedragen wordt door het studiomanagement.
Omdat dit verhaal uit een zeer betrouwbare bron van mij komt, kan het hier naar waarheid worden opgetekend.
Vooralsnog stelt het artikel ons nog niet echt gerust dat het, zoals in het verleden, wel op tijd goed komt.
Dat Craig nu misschien ook afhaakt zou vreemd zijn.
Boyle heeft zichzelf onmogelijk gemaakt en daarmee EON in de problemen gebracht.
Maar heeft Daniel niet Boyle voorgedragen?
Als Daniel ook weggaat bezorgt hij EON een dubbel probleem. Hij zal zich hier nog een keer als teamspeler moeten opstellen waardoor filmproducties überhaupt mogelijk zijn.
De complimenten van producent Michael G. Wilson aan het adres van onze landgenoot Hoyte van Hoytema bij Spectre schieten mij te binnen.
De suggestie op internet dat Daniel Craig zou weggaan omdat Boyle niet langer de regisseur is, houdt geen stand. Daniel had al voor Bond 25 getekend voordat Boyle aantrad.
Het kost Daniel Craig wel een half jaar extra tijd. Met 25 miljoen salaris mag dat wel verlangd worden, voor zover een uitloop al niet door het contract is afgedekt.
Uiteraard wil Craig onderhand wel eens wat anders doen, maar we moeten niet vergeten dat tussen de Bond films door er genoeg tijd voor hem blijft voor andere projecten. Overigens brengen zijn andere films opvallend vaak weinig in het laadje. Dream House was jammer dat dat niet lukte. Met Cowboys & Aliens kon je het debacle op afstand zien aankomen.
We zien dit probleem ook met iemand als Daniel Radcliffe. Alleen met een horrorfilm als The Woman in Black lukt het heel aardig. Spelen in een genrefilm waarvoor op voorhand een publiek is, zeker als de beroemde naam Hammer eraan hangt, lijkt mij straks voor Daniel een aardige tip. Overigens kunnen we voor horror nu onverwachts ook bij EON terecht. Als ik Daniel was tekende ik nog voor twee Bond films bij. Doet hij en passant ook veel Bond fans een plezier mee.
De keuze van EON om ook andere filmprojecten te starten, zoals in het artikel vermeld, kan meerdere redenen hebben.
De nieuwe aanwas binnen de Danjaq/EON familie zal de komende jaren steeds meer van zich laten horen, met Wilsons zoon Greg als belangrijkste man die binnen het productieteam naar voren komt. Door vergrijzing zal ook achter de schermen wisseling van de wacht plaatsvinden. Filmmaken is vooral een praktisch vak dat alleen in de praktijk geleerd kan worden. Met slechts één productie in gemiddeld drie jaar schiet de praktische training van de nieuw garde natuurlijk niet echt op. Door aan meerdere projecten te werken kan men de eigen medewerkers beter voorbereiden op de veeleisende Bondproducties.
Een andere reden kan louter economisch zijn: er moet meer geld in het laadje komen. Op het einde van de rit blijft er na een Bondproductie voor EON circa 100 miljoen over en voor de USA- en wereldwijde marktdistribiteurs resp. 50 en 30 miljoen (als ik me niet vergis).
Hoewel verlies draaien met een Bondfilm niet snel zal gebeuren zijn er producenten die met veel lagere productiebudgetten als Bond een veel hogere winstfactor bereiken. Horrorproducenten die soms na één (!) weekend filmen en vijftienduizend dollar aan kosten vervolgens bijna tweehonderd miljoen aan de kassa binnenhalen, lijken, als het om de centen gaat, wel zo slim te opereren. De meeste andere EON filmproducties zijn financieel gezien nog niet succesvol.
Met The Rhythm Section lijkt EON een poging te doen een vrouwelijk spy/thriller serie in het leven te roepen, misschien wel om andere producenten op dit vlak voor te zijn. Maar het idee is niet zonder risico, denk ik. Vrouwelijke hoofdrolspelers hebben het altijd moeilijk gehad om een film te dragen. Wonder Woman is recent een gunstige uitzondering die als superhelden/fantasyfilm net als Bond duidelijk een genre-publiek trekt. Of hoofdrolspeler Blake Lively dat ook gaat lukken? De start van de The Rhythm Section werd helaas ontsiert door een polsblessure van Blake wat een maandenlange vertraging van de productie tot gevolg had. En opnieuw zit de EON-trein nu in de vertraging na het vertrek van Boyle.
Je kunt wel de rechten van de mooiste filmserie alle tijden in bezit hebben, dat betekent niet dat het maken van de films makkelijk is. Je moet wel van problemen houden, zei Barbara Broccoli eerder. De glitter en glamour van de film is bij EON voorlopig ver te zoeken, alhoewel die op een filmset al nooit voorhanden was. Gelukkig is het bij tijd en wijle Spartaanse karakter voor productiemensen ook de charme van het filmvak. Ik zie ze het bijltje op 138 Piccadilly London er dan ook nog niet bij neergooien.