YOLT maand: Column: Shinto

De maand april staat bij James Bond Nederland in het teken van de vijftigste verjaardag van You Only Live Twice. Een film die een halve eeuw later nog steeds nieuwe fans aan haar weet te binden. En hoewel op de filmposter van Thunderball met hoofdletters “Here comes the biggest Bond of all!” staat, vind ik toch dat die eer toekomt aan You Only Live Twice. De vijfde Bondfilm van Broccoli & Saltzman is voor mij “the biggest Bond of all”. Met haar buitenaardse verhaal, grootse sets en prachtige cinematografie is You Only Live Twice de ultieme Bondfantasie. Oké, Moonraker kan er ook wat van maar mist wel de ultieme Bond schurk Ernst Stavro Blofeld. In deze column wil ik één specifieke scène uit de film in de spotlights zetten. Een bijzondere scène, niet alleen voor deze film maar voor de gehele Bond filmreeks. Ik heb het namelijk over de Shinto huwelijksceremonie.

Rond de eeuwwisseling bracht 007 Magazine een prachtige, speciale dubbeleditie van haar magazine uit rondom You Only Live Twice. Daarin staat de volgende treffende quote “The single most beautiful moment in any Bond film is when Kissy lifts her head and both Bond and the audience see her for the first time” (007 Magazine editie 36, juli 2000). En daar zit een kern van waarheid in. In een film zo bombastisch als You Only Live Twice is de Shinto huwelijksscène in al haar eenvoud, rust en schoonheid een absoluut pareltje.

De scène werd op een bloedhete dag in augustus 1966 gefilmd bij de Nachi tempel, gelegen in het Kumano gebied. In de film gaat James Bond undercover als een Japanse visser. Om zijn vermomming compleet te maken, wil Tiger Tanaka (hoofd van de Japanse geheime dienst) dat Bond een lokaal Japans meisje huwt. Dat meisje is Kissy Suzuki (hoewel die naam geen enkele keer in de film wordt genoemd). Aanvankelijk stribbelt Bond tegen – bang dat zijn aanstaande vrouw a face like a pig heeft – maar Tanaka is onverbiddelijk. En middels een traditioneel Japanse Shinto huwelijksceremonie treden Bond (in kimono!) en Kissy met elkaar in de echt.

Er zijn meerdere redenen te noemen waarom dit zo’n bijzondere en mooie scène is geworden. Ten eerste de muziek van John Barry (het nummer The Wedding op de soundtrack). Barry weet met gebruik van typisch Oosterse instrumenten en geluiden een fijne romantische sfeer te creëren. Ten tweede het camerawerk van Freddy Young. Hij weet het maximale uit de locatie en de kostuums te halen. En ja….het moment waarop we ein-de-lijk het gezicht van Kissy zien, brengt hij prachtig in beeld.

De derde en voor mij meest belangrijke reden dat de Shinto huwelijksscène zo uniek is, zit ‘m in het culturele aspect. Laten we niet vergeten dat Ian Fleming een groot cultuurliefhebber was en zijn boeken – en met name You Only Live Twice – vaak doorspekte met interessante feitjes rondom het land of de bevolkingsgroep waarin 007 zich op dat moment begaf. Zoiets komt in een boek altijd beter uit de verf dan in een film. Je kan in een actiefilm tenslotte niet minutenlang stilstaan bij een cultureel aspectje. Of toch wel? Want dát is precies wat regisseur Lewis Gilbert hier in You Only Live Twice doet. Hij lijkt de handrem op de snelle vaart in de film te gooien en een moment van rust te nemen om ons een kijkje in de Japanse keuken te geven. We wanen ons voor even écht een genodigde op een traditioneel Japanse huwelijksceremonie. Even zijn we de missie en het bijbehorende gevaar vergeten. Even, heel even maar, is er rust…and I’m enjoying every second of it.